Lijsttrekkerschap
Hugo de Jonge moet aan de bak in de strijd om het CDA-lijsttrekkerschap
Met onverwacht veel kandidaten krijgt het CDA als enige partij een felle lijsttrekkersverkiezing. Hugo de Jonge moet aan de bak.
CDA vicepremier Hugo de Jonge maakt zich over zijn kandidatuur nog geen zorgen. Zelfbewust reageert hij op het nieuwe speelveld voor het lijsttrekkerschap. “Ik ga winnen”, meldt hij via De Telegraaf na het nieuws dat hij niet een, niet twee, maar drie belangrijke tegenkandidaten krijgt.
De Jonge moet voluit aan de bak, meer dan hij zal hebben verwacht. Bij het CDA ontvouwt zich een scenario dat niet was voorzien: een lijsttrekkersstrijd met veel prominente kandidaten. Zijn belangrijkste tegenstrever Mona Keijzer, staatssecretaris van economische zaken, klinkt al net zo strijdbaar. “Vergis je niet in mij”, kondigt zij aan.
Het CDA zal blij zijn als het op 9 juli zonder al te veel kleerscheuren de lijsttrekkersverkiezing achter de rug heeft. Bijna dagelijks is de partij in het nieuws. Alleen, de grip op de strijd is er wel vanaf, zeker nu ‘terriër’ Pieter Omtzigt zich heeft gemeld, het Tweede Kamerlid dat zich vastbeet in de toeslagenaffaire. Ook Tweede Kamerlid Martijn van Helvert is verkiesbaar.
Onvoorspelbaar en ook riskant
Het grote kandidatenaanbod maakt de leiderschapsstrijd voor het CDA onvoorspelbaar en ook riskant. Tot voor kort stevende de partij af op een keuze tussen twee kopstukken, Hugo de Jonge of Wopke Hoekstra, de populaire minister van financiën. Maar die trok zich onverwacht terug, omdat hij zich meer ‘bestuurder’ voelt dan politiek leider. Hugo de Jonge leek al bijna zeker van zijn benoeming. Oud-partijleider Sybrand Buma noemde hem direct daarop “de juiste man op het juiste moment”.
Alleen al het volle speelveld maakt duidelijk dat binnen het CDA niet iedereen het leiderschap van De Jonge een automatisme vindt. Het zijn ook niet zomaar wat uitdagers van buiten, ze komen uit het hart van het kabinet en de fractie. Dat geeft de lijsttrekkersverkiezing bij het CDA een heel andere dynamiek dan die bijvoorbeeld bij D66, waar sinds deze week maar één kandidaat topfavoriet is, Sigrid Kaag.
Het betekent dat de strijd langer kan duren dan voorzien. Hugo de Jonge vertrekt nog steeds uit koppositie, maar of hij het in één stemronde redt, wordt spannend. Dat is niet vanzelfsprekend; zie de vorige lijsttrekkersverkiezing van het CDA, die Sybrand Buma weliswaar in één keer won, maar het scheelde niet veel. Hij haalde 51 procent van de stemmen. Mona Keijzer, destijds Kamerlid, haalde 26 procent maar was een factor om rekening mee te houden.
Met debatten tussen sterke uitdagers kan het CDA verzeild raken in een debat over de koers. Immers: Hugo de Jonge staat tegenover drie uitdagers die alledrie iets anders willen dan hij.
De Jonge wil van het CDA een “brede volkspartij in het midden” maken “die kloven overbrugt”. Mona Keijzer is ‘sociaal-conservatief’ en sluit samenwerking met Forum voor Democratie niet uit. Martijn Van Helvert wil via een omweg alsnog Wopke Hoekstra proberen premier te maken, door als het CDA mocht winnen, hem alsnog voor te dragen. Pieter Omtzigt wil van het CDA een partij maken die “opkomt voor burgers in de knel”. Daartussen moeten de CDA-leden gaan kiezen.
Partijbestuur maakt geen keuze
Het CDA-partijbestuur doet geen eigen aanbeveling voor een lijsttrekker, maar laat de keuze over aan de circa 40.000 CDA-leden.
Op maandag 6 juli is er een manifestatie met de vier kandidaten die geschikt zijn bevonden door de selectiecommissie: Hugo de Jonge, Mona Keijzer, Pieter Omtzigt en Martijn van Helvert.
Het CDA weet nog niet of er onderlinge debatten komen, of een andere vorm. De leden hebben vanaf de manifestatie drie dagen de tijd om via internet te stemmen. Als er een tweede ronde nodig is, volgt de uitslag op 13 juli.
Lees ook:
Eigenzinnige Omtzigt schudt de CDA-verkiezing op
Met maar liefst vier kandidaten gaat het CDA lijsttrekkersverkiezing houden. Pieter Omtzigt schudde de boel als vierde kandidaat op.
