Debat
Hoekstra: ‘Buitengewoon slecht idee om nu toegeeflijk richting Rusland te zijn’
Nederland levert dit jaar extra militaire middelen aan de Navo vanwege de dreiging van Rusland. De zorgen over de spanningen en de troepenopbouw tegenover de Oekraïense grens groeien.
De oorlogsretoriek dempen, blijven praten, Oekraïne steunen en ondertussen voorbereid zijn op het ergste. Daar komt de strategie op neer die Nederland hanteert voor de oplopende spanningen met Rusland.
Nederland houdt vast aan diplomatie, maar ‘het is een buitengewoon slecht idee om nu toegeeflijk te zijn’, aldus minister Wopke Hoekstra van buitenlandse zaken. “Het gaat hier wel over een halszaak, de schending van de soevereiniteit van een land.”
De Kamer debatteerde donderdag over de wenselijkheid van wapenleveranties aan Oekraïne en meer Europese sancties tegen Rusland. Oekraïne deed eerder zo’n verzoek om wapensteun, dat Nederland in beraad heeft.
Hoekstra en premier Rutte wilden daar woensdag na hun bezoek aan Kiev nog weinig over zeggen. Binnen de EU denken landen verschillend over wapenleveranties, zo is Duitsland tegen. Nederland tot voor kort ook.
Hoekstra noemt het recente diplomatieke ‘Normandië-overleg’ tussen Duitsland, Frankrijk, Rusland en Oekraïne ‘verreweg de beste kaart die we nu kunnen spelen’. “Daarmee zit ook de EU aan tafel.” De vier landen komen binnenkort weer bijeen in Berlijn.
Steun voor uitbreiding van sancties
Een meerderheid van de Tweede Kamer is er voorstander van ‘de prijs van de Russische agressie zo hoog mogelijk te maken’, in de woorden van SGP’er Kees Van der Staaij.
Wat dit precies inhoudt, moet nog blijken. In de Tweede Kamer is in ieder geval steun voor een eventuele uitbreiding en verscherping van bestaande sancties, als afschrikking. Binnen de EU is nog geen eensgezindheid over de inhoud van zo’n sanctiepakket.
In de Kamer worden de zorgen over mogelijke escalatie van het conflict breed gedeeld. “De situatie in Europa is niet meer zo kritiek geweest sinds het einde van de Koude Oorlog”, aldus PvdA-Kamerlid Kati Piri.
Op de dag van het debat hielden Rusland en Wit-Rusland gezamenlijke legeroefeningen. Aan de Wit-Russische grens met Oekraïne staat inmiddels een troepenmacht van 30.000 man.
Voorafgaand aan het debat lieten de ministers Hoekstra en Kajsa Ollongren (defensie) de Kamer weten dat Nederland extra materieel levert aan de Navo, inzetbaar als er een militaire ingreep komt in het oosten van Europa. Het gaat om een extra fregat, medische capaciteit op schepen en een duikteam dat explosieven onschadelijk kan maken.
Die komen bovenop eerder toegezegd materieel, twee F-35’s met ondersteunend personeel, een transportschip, helikopters en twee landgebonden eenheden.
De ministers benadrukken dat de bijdrage deel uitmaakt van een ‘gebalanceerd internationaal pakket’ dat gericht is op ‘de-escalatie en versterking van de afschrikking en verdediging van de Navo’.
Nederlandse militaire bijdrage gaat het verschil niet maken
“Het kabinet wil voorbereid zijn op het onwenselijke scenario dat de gesprekken met Rusland niet slagen en de situatie escaleert”, aldus Hoekstra en Ollongren in hun Kamerbrief. De Tweede Kamer realiseert zich dat een Nederlandse militaire bijdrage het verschil niet gaat maken.
Defensie inventariseert op dit moment welke militaire goederen aan Oekraïne geleverd zouden kunnen worden, binnen de Europese criteria voor wapenexport. Hoewel dit kabinet miljarden heeft vrijgemaakt voor defensie, kampt het ministerie nog met enorme achterstanden, personeelstekort en materieel tekort.
Meer verwacht de Kamer van sancties. Volgens Hoekstra moeten die ‘een stevig pakket’ vormen, waarbij het kabinet alle opties op tafel houdt. Dus ook afsluiting van Rusland van het internationale bankverkeer (SWIFT) of het treffen van de Nord Stream 2, de enorme gasleiding van Rusland naar Duitsland.
D66 pleit ervoor de kringen rond Poetin financieel te raken, via hun investeringen en vermogens in Europese landen. GroenLinks noemt het aanpakken van de brievenbusfirma’s van Russische bedrijven in Nederland, zoals Yandex (het Russische Google), olieconcern Rosneft en Gazprom.
De minister waarschuwt dat Rusland dan kan terugslaan. “Sancties hebben repercussies voor jezelf, voor heel Europa, dat moet je je realiseren.” Het kabinet denkt daarom na over beschermende maatregelen van sectoren die door tegenacties van Rusland in de problemen zullen komen.
Lees ook:
Vloeibaar gas, het alternatief voor Russisch aardgas, is wel erg duur
Vloeibaar gas is een alternatief voor Russisch aardgas. Prettig, nu Rusland niet bijster veel gas levert. Maar kan Europa wel voldoende van dat vloeibare gas inslaan?
