Haagse ‘scherpe keuzes’: feelgood-taal waar je makkelijk in meegaat

In het Haagse taalgebruik kom je steeds vaker de roep om ‘scherpe keuzes’ tegen. Beleidsnota’s over het klimaat, de woningbouw, de zorg, het spoornet – steeds weer gaat het over de noodzaak van ‘scherpe keuzes’. Geen keuzes, maar scherpe ­keuzes. Wat doet dat scherpe-keuzeframe?

Een. Wie pleit voor scherpe keuzes, verzet zich tegen de politiek van pappen en nathouden, van geitenpaadjes, van houtje-touwtjeoplossingen. ‘Scherpe keuzes’ is daarmee feelgood-taal. Je gaat er makkelijk in mee, niemand wil halfslachtige of vage keuzes.

Twee. Het frame roep urgentie op. Met scherpe keuzes kun je niet te lang wachten. Je moet doorpakken, je niet laten afleiden door allerlei bezwaren. Er is een oude bestuurlijke wijsheid: ‘Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan’. Dat kan écht niet meer, als scherpe keuzes vereist zijn. Die oude wijsheid creëert een cultuur van bijstellen en uitstellen van noodzakelijk beleid.

Drie. Het frame kent ook risico’s. Het suggereert dat er geen alternatieven zijn, geen ruimte is. Dus kunnen scherpe keuzes ook scherpe weerstand oproepen, en het vinden van draagvlak bemoeilijken. Dat kan er weer toe leiden dat je omwille van draagvlak je scherpe keuzes alsnog moet gaan bijstellen of uitstellen.

Dus je altijd afvragen: voorkomen scherpe keuzes een cultuur van bijstellen en uitstellen? Of creëren scherpe keuzes een cultuur van bijstellen en uitstellen? En als dat zo is, geldt die oude bestuurlijke wijsheid dan misschien toch?