Arbeidsmarkt
GroenLinks en PvdA willen Europees sociaal verzekeringsnummer voor arbeidsmigranten
Arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie kunnen via een ‘schijndetachering’ vaak makkelijk in Nederland aan de slag. Het gaat naar schatting om tienduizenden werknemers. ‘Dat moet stoppen’, zeggen de Tweede Kamerleden Suzanne Kröger (GroenLinks) en Kati Piri (PvdA).
In een plan dat de twee linkse fracties vandaag presenteren willen ze paal en perk stellen aan de ‘uitbuiting’ van migranten in de Nederlandse economie. “Het wordt tijd dat werkgevers zich fatsoenlijk gaan gedragen ten opzichte van arbeidsmigranten’’, zegt Kröger. “Met loon, arbeidsvoorwaarden en huisvesting die vergelijkbaar zijn met andere werknemers’’.
Het gaat GroenLinks en de PvdA niet om een rem te zetten op het aantal arbeidsmigranten, waar het kabinet en de coalitie steeds over spreekt. Het vrij verkeer van personen binnen de EU is een recht waar je niet aan moet tornen, vinden de partijen. “Het gaat ons om het tegengaan van de slechte omstandigheden waaronder die migranten hier moeten werken en wonen, niet om hun komst’’, zegt Kröger.
Oneerlijke concurrentie
Een ander aspect is de komst van arbeiders van buiten de EU. Via landen als Polen of Litouwen komen ze met een werkvergunning Europa in, waarna ze gedetacheerd worden in bijvoorbeeld Nederland. In heel de EU gaat het om 1,3 miljoen arbeidsmigranten, in Nederland naar schatting om 100.000 werknemers. Ze mogen legaal 18 maanden in ons land werken, maar een groot deel ervan houdt zich niet aan deze Europese afspraak en is hier dus illegaal. “Wij willen hiervoor een Europees sociaal verzekeringsnummer invoeren’’, zegt Piri. “Dan kunnen we controleren of ze hier wel mogen zijn en of werkgevers überhaupt wel premies afdragen’’. Deze groep zorgt voor oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt en een druk op de woningmarkt. “Te denken valt aan een vrachtwagenchauffeur uit Moldavië die voor 200 euro per week zijn werk moet doen’’.
Naar schatting leven in ons land zo’n 400.000 arbeidsmigranten op of onder het minimumloon in vaak erbarmelijke omstandigheden. “Vies, onderbetaald en gevaarlijk werk moet gewoon verdwijnen uit onze economie’’, vindt Piri. “In Duitsland is het gelukt om de vleesindustrie op die manier fatsoenlijker te maken. Het kabinet heeft een aantal maatregelen beloofd die veel tijd kosten, wat wij voorstellen kan morgen ingevoerd worden’’.
Zo willen beide partijen dat uitzendbureaus verplicht worden een vergunning aan te vragen. Het kabinet wil niet verder gaan dan een vrijwillige certificering. Het gaat om 16.000 uitzendbureaus, waarvan een groot deel malafide is. “Met valse voorwendselen worden werknemers geronseld’’, zegt Piri, “waarna ze vaak niet meer krijgen dan een nul-urencontract en een erbarmelijke woning. Het is onze nationale schande’’.
Arbeidsinspectie fors uitgebreid
Bedrijven waar veel arbeidsmigranten werken, zoals in distributiecentra, de glastuinbouw en de transportsector, moeten daarom strenger gecontroleerd worden. De Arbeidsinspectie wordt fors uitgebreid als het aan GroenLinks en de PvdA ligt. Kröger: “Bedrijven die in de fout gaan moeten hogere boetes krijgen en strafrechtelijk vervolgd kunnen worden. Nu gebeurt dat sporadisch en alleen in ingewikkelde onderzoeken naar mensenhandel. Koppel dat los en beoordeel die werkgevers op wat ze fout doen’’.
Door loon en arbeidsomstandigheden gelijk te trekken met die van ‘binnenlandse’ werknemers wordt het werk aantrekkelijker. Als bedrijven dan niet meer concurrerend kunnen zijn, moeten ze maar stoppen, vindt Piri: “Voor de oogst van asperges worden nu mensen onderbetaald, terwijl er ook machines bestaan om ze uit de grond te krijgen. Innovatie wordt op die manier afgeremd’’. Andere voorstellen in het plan van de twee partijen zijn een verplichting voor werkgevers om hun werknemers gratis taallessen te laten volgen in werktijd en het verbieden van het inhouden van huisvestingskosten op hun (minimum)loon. Ook moeten fiscale voordelen voor expats – het betalen van 30 procent minder belasting – afgeschaft worden. Piri: “Dan ontstaat er pas echt eerlijke concurrentie’’.
Lees ook:
Minister Karien van Gennip: ‘De omstandigheden van arbeidsmigranten zijn Nederland onwaardig’.
Het aantal arbeidsmigranten is de afgelopen jaren verviervoudigd. Minister Karien van Gennip (CDA) van sociale zaken en werkgelegenheid wil hun positie verbeteren, het aantal mensen dat naar Nederland komt beheersen en de samenleving ontlasten.
