Geen doorbraak in formatie, nieuwe gesprekken volgende week

Informateur Remkes noemde de gebeurtenissen ‘zeer complicerend’, en premier Rutte erkende dat de ‘zware tik’ die het demissionaire kabinet had gekregen, ‘heftig’ was geweest en nu gevolgen heeft in de relaties met de middenpartijen, zoals beoogde gedoogpartijen PvdA, GroenLinks en ChristenUnie. Deze partijen steunden immers de moties van afkeuring.

D66-leider Kaag en CDA-leider Hoekstra spraken zich op landgoed De Zwaluwenberg, waar Remkes de partijen dit weekend had uitgenodigd, niet uit over de gebeurtenissen van afgelopen week. En dus bleef onduidelijk welk effect de voorbije week heeft gehad op de relatie tussen de twee partijen. CDA-minister Bijleveld was immers niet op de hoogte gesteld door Kaag dat zij zou aftreden, dit tot ergernis van haar partij. In Hilversum spraken ze zondag uit vooral vooruit te willen kijken om te proberen een kabinet te formeren.

Twijfels over stabiele coalitie

Tijdens het weekend werd in alle rust op het Hilversumse landgoed gesproken. De sfeer was door de vele politieke ontwikkelingen van afgelopen week niet beïnvloed, benadrukten alle aanwezigen. En volgens Remkes was ook de kwaliteit van de gesprekken goed geweest. Wel maakt hij zich grote zorgen of de partijen er uiteindelijk met elkaar uit kunnen komen.

Dat bleek ook uit de reacties van Rutte, Kaag en Hoekstra. Zij benadrukten alle drie dat ze zeker nog niet de conclusie hebben getrokken óf en hoe een minderheidscoalitie eruit gaat zien. “Daarover is niets afgesproken.”

Een belangrijke twijfel is ook of partijen wel een stabiele coalitie kunnen vormen, nu vorige week bleek dat PvdA, GroenLinks en ChristenUnie zich gedragen als elke andere oppositiepartij. PvdA en GroenLinks lieten zondagmiddag bij Buitenhof weten nog steeds graag in een meerderheidscoalitie aan te schuiven en ze bereiden samen moties voor om bijvoorbeeld de rendementsheffing af te schaffen in de begroting van 2022. Maar de opdracht van Remkes is nu om een minderheidscoalitie te onderzoeken.

Steun voor stevige maatregelen

VVD-leider Rutte kwam ook met de mededeling dat fractievoorzitter Sophie Hermans de komende dagen met diverse partijen in de Kamer gaat overleggen. Ze wil onderzoeken of er in de begroting voor 2022 met steun van niet-coalitiepartijen nog nieuwe stevige beleidsmaatregelen kunnen worden gefietst. Het gaat dan vooral om maatregelen die eigenlijk niet op deze voortslepende formatie kunnen wachten, of op een formatie die eindigt in nieuwe verkiezingen.

De begroting van volgend jaar moet de komende tijd worden vastgesteld, en de duurzaamheidsopgave of de situatie in het onderwijs vereisen eigenlijk extra maatregelen, lichtte Sigrid Kaag toe. Op de vraag of dit tegelijk als een test wordt gezien welke partijen eventueel bereid zijn een minderheidscoalitie te steunen, lieten de onderhandelaars zich niet uit. “Dat moet echt los worden gezien van de formatie”, aldus Rutte.

De formatiegesprekken worden officieel volgens Remkes pas volgende week maandag hervat, omdat de agenda’s komende week vol zitten door Prinsjesdag, de algemene politieke beschouwingen en het vrijdagse bezoek van premier Rutte aan New York voor de vergadering van de Verenigde Naties. Rutte en Hoekstra toonden zich niet zo somber als informateur Remkes over een nog te bereiken resultaat, al benadrukte de premier het erg belangrijk te vinden dat er een stabiel bestuur komt in de volgende kabinetsperiode.

Ploumen: Uitstel formatiegesprekken is idioot

PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen noemt het “idioot” dat de gesprekken over de formatie zondag of maandag over een week weer verdergaan. “We zitten een half jaar na de verkiezingen. Ze hebben twee dagen bij elkaar gezeten en er is nog geen seconde écht onderhandeld. En nu moeten we dus weer een week wachten.” GroenLinks-leider Jesse Klaver noemt het uitstel “onverstandig”.

Beide politici zeiden dat in het tv-programma Buitenhof.

Lees ook:
Remkes mag de brokken lijmen na vertrek Kaag én Bijleveld; dit zijn de gevolgen voor de formatie

De politieke verhoudingen en scenario’s van informateur Remkes onder de loep.