Flexwerk, hypotheekrenteaftrek en de landbouw: de Europese Commissie neemt Nederland de maat

Nederland bevindt zich achteraan in de Europese achterhoede bij de bouw van nieuwe zonne- en windparken. Het laat alleen Ierland, België en Malta achter zich, waar nog minder werk wordt gemaakt van hernieuwbare energie.

Het is de Europese Commissie een doorn in het oog. Die heeft met alle Europese landen afgesproken dat ze heel snel gaan overschakelen op nieuwe energiebronnen, om zo snel mogelijk onafhankelijk te worden van olie en gas uit het buitenland. Dat loopt goed. Gemiddeld halen de landen in Europa nu 22 procent van hun energiebehoefte uit wind en zonne-energie, maar het rijke Nederland is blijven steken op een schamele dertien. Dat moet het komend jaar al anders, meent de Commissie.

Dat betekent dat Nederland niet alleen sneller vergunningen moet afgeven van de Commissie, maar ook dat het haast moet maken met het versterken van het elektriciteitsnet, dat momenteel niet genoeg elektriciteit kan distribueren. En ook al ging het gebruik van gas in Nederland in de afgelopen winter met een spectaculaire 29 procent omlaag, Nederland moet blijven hameren op energiebesparing, want huishoudens en bedrijven zijn nog voor 25 procent afhankelijk van gas. Om niet al te veel financiële risico’s te lopen, moet dat percentage eigenlijk omlaag.

Het prijsplafond voor energie

Ieder jaar neemt de Europese Commissie alle lidstaten de maat. Er wordt dan gekeken of ze zich hebben gehouden aan het Europese begrotingsbeleid en op welke punten de economieën risico lopen. Heel precies rekent de Commissie uit wat een land kwijt is aan bijvoorbeeld de opvang van Oekraïners. In het geval van Nederland: 0,1 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Zo komt de Europese Commissie tot de slotsom dat Nederland eind 2023 moet stoppen met het prijsplafond op energie, een kostenpost van 1,1 procent BBP, omdat anders het begrotingstekort te hoog oploopt.

De Nederlandse regering is al op de hoogte gebracht van de aanbevelingen.

Den Haag kent de Brusselse kritiek op de Nederlandse hypotheekrente-aftrek, omdat dit punt jaarlijks terugkeert in deze rapporten. De grote hoeveelheid schulden maakt Nederlandse huishoudens kwetsbaar voor economische schokken. Ook nu is de aftrek weer een punt van kritiek.

Te grote hoeveelheid flexwerkers

De Nederlandse regering krijgt voor 2023 en 2024 ook de opdracht om de schulden te verminderen en om de verstoorden huizenmarkt weer op gang te helpen. De particuliere huursector moet groeien en de regering moet ervoor zorgen dat investeerders weer brood gaan zien in de bouw van huurwoningen. Dat laatste is een omfloerste manier om te zeggen dat het nieuwe puntensysteem, waar ook woningen met een middenhuur onder vallen, niet per se de goedkeuring van de Europese Commissie kan wegdragen. De Commissie vreest dat die maatregel leidt tot nóg minder huurhuizen, omdat verhuurders hun bezit gaan verkopen.

Nederland moet ook de landbouwsector verduurzamen en ervoor zorgen dat er genoeg arbeidskrachten beschikbaar komen voor de energietransitie. Dat kan nog een hele kluif worden, want alleen al in de energiesector is er in 108 verschillende beroepen een tekort aan mensen. Daar komen de tekorten in de zorg en het onderwijs nog bij. De Europese Commissie ziet graag dat de Nederlandse regering per sector een gericht plan opstelt om ervoor te zorgen dat migranten en vrouwen meer gaan werken.

Ook niet goed: Nederland kent een te grote hoeveelheid flexwerkers. Gemiddeld is zo’n 13 procent van de Europese werknemers uitzendkracht of zzp’er, maar in Nederland is dat 28 procent. “Nederland moet de stimulansen om tijdelijke contracten aan te gaan verminderen”, stelt de Commissie streng.

Lees ook:

Brussel tegen Nederland: schakel nu over op duurzame landbouw

Nederland moet vaart maken met het verduurzamen van de landbouw, zegt de Europese Commissie. Nederlandse vrouwen moeten trouwens ook meer werken.