Er waait een omgekeerde beeldenstorm over het Binnenhof

Er waait een omgekeerde beeldenstorm over het Binnenhof. Niet om heiligen van hun sokkel te trekken, maar om vergeten politici alsnog het standbeeld te geven dat ze toekomt. Welk Kamerlid verdient een borstbeeld, vroeg de redactie van deze rubriek vorig jaar ook al eens. Maar in die ronde blijken achteraf grote namen over het hoofd gezien.

Niemand noemde toen PvdA-Kamerlid Corry Tendeloo, de vrouw die er in de jaren vijftig voor zorgde dat Nederland twee historische besluiten nam. Vrouwen werden niet langer ontslagen door de overheid, zodra ze in het huwelijk traden (1955). En getrouwde vrouwen mochten zelf over hun geldzaken gaan, ze waren niet langer ‘handelingsonbekwaam’ (1956).

Zelfs in haar eigen PvdA is Corry Tendeloo nauwelijks bekend. “Ik moet tot mijn schande bekennen dat ik niet wist van haar cruciale rol”, zegt Mei Li Vos, PvdA-fractievoorzitter in de Eerste Kamer. “Die wetten ken ik van de verhalen van mijn eigen moeder. Zij was kostwinner, dankzij het feit dat de ontslagverplichting was afgeschaft.” Vos tekende meteen de petitie voor een standbeeld. Ze is niet de enige. De petitie, begonnen door jurist Madeleijn van den Nieuwenhuizen, is al door ruim negenduizend mensen getekend.

Het wordt nog zoeken naar een geschikte plek voor dat standbeeld. Bij de Hofvijver komt ook al een beeld voor Aletta Jacobs, de voorvechter van het vrouwenkiesrecht. Zij is oneindig veel beroemder dan Corry Tendeloo, maar ook Jacobs had nog geen beeld in de buurt van het Binnenhof. Het komt er alsnog, op initiatief van de Haagse gemeenteraad.

Het opschrift onder een standbeeld voor Corry Tendeloo zou kunnen luiden: ‘haar wetten werden beroemd, zijzelf raakte volstrekt vergeten’. Terwijl ze kleurrijk genoeg is geweest. Als jonge advocaat streed ze voor de oorlog al een juridische strijd voor gelijke beloning, belandde in de gemeenteraad en werd in 1946 Kamerlid voor de PvdA. Haar Indische afkomst alleen al maakte haar daar een bijzondere verschijning, maar ze was ook gevreesd, vanwege haar, volgens anderen, ‘militante’ inzet (niet lovend bedoeld) voor gelijke behandeling.

‘Mejuffrouw’ Tendeloo (ze was ongetrouwd) bleef in de lastigste discussies fier overeind. Ze las in debatten droogjes de teksten voor waarmee vrouwen werden geweigerd voor bijvoorbeeld de opleiding tot belastinginspecteur. “Stel je voor dat je ergens wat vertrouwelijk wordt met een leuk ding en ze ontpopt zich later tot inspectrice der belastingen!”, grapte ze. Of, venijniger: “De heren zijn blijkbaar allemaal bang”, in het historische debat in 1956 over het huwelijksrecht.

Tendeloo stelde een operatie wegens borstkanker uit om dat belangrijke debat te kunnen voeren. Een half jaar later overleed ze, 59 jaar oud. Ze raakte vrijwel direct in vergetelheid, want vlak daarna braken de jaren ’60 en ’70 aan, met nog veel radicalere veranderingen.

De omgekeerde Beeldenstorm rond het Binnenhof heeft nog meer standbeelden opgeleverd. Zoals een beeld voor Suze Groeneweg, de eerste vrouw in de Tweede Kamer. Dit beeldje staat sinds een klein jaar in de hal van de Tweede Kamer zelf.

En wat het standbeeld voor Aletta Jacobs betreft: misschien kan de gemeente Den Haag dat plaatsen op de plek waar nu Johan van Oldenbarnevelt staat, aan de Hofvijver. De SP wil namelijk dat diens beeld verhuist naar het Binnenhof zelf, dichterbij de plek waar hij als politiek gevangene in 1619 werd onthoofd.

In de Haagse binnenstad zelf zijn de plekken al vergeven. Want beroemde politici zijn niet de enige die een standbeeld krijgen in de regeringsstad. Stripfiguur Haagse Harry (‘Kap nâh!’) kreeg een enorm beeld op de Grote Markt.

Lees ook:

Plein 2, onze wekelijkse rubriek

De politieke redactie van Trouw verhaalt elke week over de belangrijke en minder belangrijke bijzaken in politiek Den Haag. Eerdere afleveringen zijn hier na te lezen.

Juist confessionelen hielden vrouw thuis

Opinie. Juist de christelijke partijen zijn verantwoordelijk voor de moederschapscultus die de Nederlandse vrouw tot ver in de vorige eeuw afhankelijk maakte van haar echtgenoot en haar verbood om buitenshuis te werken, schrijft historicus Alies Pegtel.