FramingHans de Bruijn
En opeens zijn die woedende ministers het slachtoffer van overgevoelige ambtenaren
Minister Wiersma (onderwijs) heeft regelmatig woedeaanvallen, zijn medewerkers voelen zich geschoffeerd. Dat kan natuurlijk niet, nu er zo veel aandacht is voor sociale veiligheid. Wiersma is niet de enige, in Londen werden drie ministers op rij beschuldigd van schofferend gedrag. Natuurlijk bieden de ministers verontschuldigingen aan. Maar vaak staan die in een frame, dat hun gedrag begrijpelijk moet maken. Wat zijn die frames?
1
‘Als mijn gedrag mensen heeft geschoffeerd’, zegt een Britse minister, ‘dan bied ik daarvoor excuses aan. Het was nooit mijn intentie.’ Je had nooit de intentie, wast je handen in onschuld. De impliciete boodschap: de ander voelt zich geschoffeerd – dat kan ook aan die ander liggen.
2
Mijn ministerie staat voor ‘enorme uitdagingen’, zegt dezelfde Britse minister. De impliciete boodschap: dus gaat het er niet altijd zachtzinnig aan toe. Wiersma ‘heeft ambities’, is ‘gedreven’. Dat heeft dezelfde gevoelswaarde: hoge ambities stellen hoge eisen aan zijn medewerkers.
3
Een Britse minister voelt zich ‘niet altijd gesteund’ door het ministerie. Een andere minister zegt dat de drempel voor onveilig gedrag gevaarlijk laag ligt. Daardoor word je al snel beschuldigd van onveiligheid, als je strijdt voor echte verandering.
In deze frames zijn de ministers opeens de slachtoffers: van overgevoelige ambtenaren, die verandering in de weg staan. Het doel: wij moeten begrijpen dat er af en toe gehakt wordt, dat er spaanders vallen. Het risico: je pookt het vuur van de verontwaardiging alleen maar verder op.
Met een slimme term kun je de werkelijkheid niet alleen beschrijven, maar ook maken. Hans de Bruijn is bestuurskundige en debatspecialist. Wekelijks analyseert hij de sturende taal van beleidsmakers.
