Een week vol stikstofgesprekken, maar wie wil er daadwerkelijk met Remkes praten?

Wat begon als een poging om met een gesprek de gemoederen tussen boeren en kabinet te bedaren, heeft inmiddels alles weg van een poldercircus. Wel via de omgekeerde route: het kabinet praat niet met belanghebbenden om tot beleid te komen, maar zoekt nu achteraf draagvlak voor de vergaande stikstofplannen.

Komende week voeren het kabinet en gespreksleider Johan Remkes maar liefst drie gesprekken: maandag komen natuur- en milieuclubs langs, woensdag wordt gepraat met bedrijven en industrie en een dag later met bedrijven en banken die zakendoen met de landbouw. Na het weekend volgen nog de provincies en gemeenten.

Het gesprek was ‘klaar’ voor LTO

De eerste helft van de week zal het gesprek vermoedelijk harmonieuzer verlopen dan vorige week vrijdag, toen landbouworganisatie LTO, mede namens radicale actieclubs, na afloop zei dat het gesprek voor hen nu ‘klaar’ is. De natuurorganisaties zijn het namelijk roerend eens: de stikstofdoelen mogen niet naar beneden worden bijgesteld en de aanpak moet meer in lijn komen met het klimaat- en waterbeleid.

Ook het bedrijfsleven zal in grote lijnen met één verhaal komen. Brancheorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en Bouwend Nederland zijn door hun achterbannen naar voren geschoven om met het kabinet te praten. Die clubs willen vooralsnog niet te veel kwijt over hun inzet, maar in de stikstofcrisis zijn de bedrijven zowel dader als slachtoffer. Vooral dat tweede benadrukken zijzelf vaak.

Schonere scheepsbrandstoffen

Voor de bouwsector is het van belang dat de vergunningverlening weer op gang komt, door een stevige beperking van de stikstofuitstoot. Dat is ook iets waar bijvoorbeeld het Havenbedrijf Rotterdam al sinds het uitbreken van de stikstofcrisis, ruim drie jaar geleden, op hamert.

Volgens directeur Allard Castelein zijn de bedrijven in het Rotterdamse havengebied goed voor slechts 1 procent van de stikstofneerslag op de kwetsbare natuur. En de daar gevestigde industrie doet de komende jaren een en ander om de uitstoot terug te brengen. Er komen schonere scheepsbrandstoffen en aangelegde schepen kunnen op steeds meer plekken stroom van de wal aftappen. Tegelijkertijd loopt de haven volgens de directeur grote investeringen van bedrijven mis die helpen om de CO₂-uitstoot te beperken. Daarom roept hij op om vaart te maken met het beperken van de stikstofuitstoot in de landbouw.

Supermarkten zouden meer moeten betalen

Maar ja, als dat zo makkelijk ging, waren al die gesprekken niet nodig geweest. Het gesprek van donderdag zal daarom ingewikkelder zijn. Dan komen de ‘ketenpartijen’ langs - van banken, levensmiddelenbedrijven, transportvertegenwoordigers tot opnieuw VNO-NCW. Volgens veel partijen, inclusief veel boeren, ligt een deel van de oplossing bij déze bedrijven. Als supermarkten en afnemers de boeren beter betalen, dan hoeven die niet hun toevlucht te nemen tot alsmaar verdere schaalvergroting, iets waar bijvoorbeeld ook de Rabobank jaren op aanstuurde.

Dat een deel van de ketenpartijen er alles aan doet om het huidige systeem in stand te houden is ook al duidelijk. Verschillende veevoer-, zuivel- en slachtbedrijven voelen niets voor een gesprek met het kabinet. Zo heeft onder meer ForFarmers gezegd niet te komen. Dat veevoerbedrijf ondersteunt wel de harde acties tegen het kabinetsbeleid, door actieclub Agractie te sponsoren.

Ook zuivelbedrijven Royal A-ware en FrieslandCampina laten het gesprek aan zich voorbijgaan. Volgens een woordvoerder van FrieslandCampina zijn de gesprekken “primair aan de belangenbehartiging in de landbouw. Wij geloven dat het nu eerst aan hen is om dit gesprek met de heer Remkes te voeren.”

Lees ook:

Natuurclubs tegen Remkes: boeren en gezonde natuur gaan prima samen

Pak naast stikstof ook de waterkwaliteit en de klimaatverandering aan met die 25 miljard euro, zeggen de natuurorganisaties tegen bemiddelaar Johan Remkes en via hem tegen het kabinet. En bied de boeren perspectief.

Wrevel in de coalitie over gemorrel aan stikstofdoelen

VVD, CDA en ChristenUnie willen tornen aan de afspraken over stikstof. Zwichten voor intimidatie, vindt coalitiepartner D66.