Donaties
Een gift van meer dan een ton? Politieke partijen mogen die binnenkort niet meer aannemen
Een donatie van een miljoen aan een politieke partij vindt de Kamer onwenselijk. Een ton wordt het maximum.
De Tweede Kamer stelt grenzen aan donaties die politieke partijen krijgen. Giften boven de 100.000 euro zijn binnenkort verboden. En van schenkingen boven de duizend euro moet de naam van de gever openbaar worden gemaakt.
Het is het resultaat van uitvoerig debat in de Kamer over de wijze waarop partijen worden gefinancierd. Al jaren woedt er een discussie over het risico dat donateurs met grote giften invloed kunnen kopen in een partij, bijvoorbeeld via het verkiezingsprogramma. In 2018 concludeerde een adviescommissie onder leiding van voormalig Kamerlid Kars Veling (ChristenUnie) nog dat er ‘onvoldoende aanleiding’ was ‘om de hoogte van giften te maximeren’. Tegelijkertijd adviseerde de commissie om, mochten donaties alsnog ‘substantieel’ toenemen, een maximumbedrag in te voeren.
Die substantiële toename kwam er vorig jaar, vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen. Een zakenman schonk tijdens de campagne een miljoen aan D66 en 350.000 euro aan de Partij voor de Dieren. Na de verkiezingen werd duidelijk dat het CDA meer dan een miljoen ontvangen heeft van een andere ondernemer.
‘Het klinkt mooi, een suikeroom die je even een miljoen toestopt’
De afgelopen weken bleken partijen het oneens over het plafond dat zou moeten gelden voor donaties. Veling zelf opperde, als voormalig commissievoorzitter, 50.000 euro. “Het klinkt mooi, een suikeroom die je even een miljoen toestopt, maar je creëert er een ontzettend ongelijk speelveld mee.” GroenLinks pleitte voor een maximum van 25.000 per donateur. Volgens Jesse Klaver is het ‘problematisch’ dat Nederland weinig regels kent voor giften. “In een democratie moet je zoiets niet willen.”
Dinsdag vonden de partijen elkaar in een bedrag van een ton. Opvallend was de rol van D66 in het debat. Aanvankelijk liet de partij doorschemeren niets te voelen voor het maximeren van giften. “Voor ons is transparantie het allerbelangrijkst”, zei Kamerlid Hind Dekker-Abdulaziz. “Als duidelijk is waar het geld vandaan komt en wat de belangen zijn van degene die het geld gegeven heeft, dan is ook duidelijk wat de schijn van de belangenverstrengeling zou kunnen zijn.” Het leverde D66 kritiek op van de andere fracties, die vermoedden dat de partij bang is om grote giften kwijt te raken. Uiteindelijk stemde ook D66 in met het voorstel.
Lees ook:
Nederlands techmiljardair schenkt miljoen aan campagne D66, en tonnen aan PvdD
Nederlandse verkiezingscampagnes waren jarenlang de goedkoopste ter wereld. Die dynamiek is in deze verkiezingscampagne aan het veranderen, door een opvallende gebeurtenis. Een gulle donateur breng in één klap de campagnekas bij D66 en de Partij voor de Dieren op oorlogssterkte.
CDA geeft openheid over donaties, één donor gaf ruim miljoen euro
Het CDA heeft openheid van zaken gegeven over een aantal donaties aan de partij. In een verklaring laat de partij weten de stap te zetten vanwege de suggestie die Kamerlid Pieter Omtzigt afgelopen week wekte over beïnvloeding van de partijkoers door donoren.
