Prinsjesdag

Dit zijn de plannen van het kabinet

null Beeld Werry Crone
Beeld Werry Crone

Wat zijn de plannen van het kabinet? De politieke redactie van Trouw zet ze voor u op een rij.

Redactie politiek

De zorg

- Het kabinet broedt op een grote hervorming van de zorg. De voorstellen komen uiterlijk voor de zomer. Doel is de zorg ‘betaalbaar en organiseerbaar’ te houden, nu steeds meer mensen zorg nodig hebben, er minder mantelzorgers zijn en de personeelskrapte aanhoudt.

- Ziekenhuizen bezuinigen komend jaar 1,2 miljard euro, door te zorgen dat de uitgaven minder stijgen. Dit is vorig jaar afgesproken met de sector ‘om te zorgen dat de kosten beheersbaar blijven’. Komend jaar gaat de rem er harder op dan eerst.

- De zorgpremie voor de basisverzekering stijgt waarschijnlijk 3 euro per maand, schat het kabinet. In de herfst maken de verzekeraars de werkelijke premies bekend. Het eigen risico blijft gelijk (385 euro).

- De totale zorguitgaven stijgen naar 88 miljard, 3 miljard meer dan vorig jaar. Het grootste deel gaat naar lonen en prijzen die vanzelf stijgen, een ander deel is het beloofde extra geld voor verpleeghuizen (500 miljoen) en de jeugdzorg (300 miljoen).

Onderwijs

- Het kabinet staat voor de zware taak het lerarentekort terug te dringen. Dat is ‘topprioriteit’, melden de ministers Slob en Van Engelshoven. Er komt daarom 21,2 miljoen beschikbaar om meer zij-instromers aan te trekken.

- Dit schooljaar trekt het kabinet rond de 350 miljoen uit om werkdruk tegen te gaan; scholen kunnen met dit geld onderwijsassistenten, congiërges en gymdocenten aanstellen.

- Er wordt ook dit jaar 270 miljoen uitgetrokken voor betere arbeidsvoorwaarden voor leraren. Dit geld was al eerder toegezegd. Hier blijft het bij, tot grote onvrede van het onderwijsveld.

- Het ministerie van onderwijs krijgt een onverwachte tegenvaller van 150 miljoen euro voor de kiezen. Dat bedrag wordt verhaald op de onderwijsinstellingen, de basisscholen uitgezonderd.

- Een andere tegenvaller, de streep door de hogere rente op de studielening, wordt niet op het onderwijs verhaald. Die komt voor rekening van de schatkist.

Justitie, veiligheid en migratie

- Er gaat 95 miljoen euro extra naar de rechtspraak. Om tekorten weg te werken, en ook om de ICT-systemen op orde te krijgen en Nederland weerbaarder te maken tegen cyberaanvallen.

- Het kabinet dient volgend jaar een wetsvoorstel in om bedrijven die kinderporno niet of niet afdoende van hun servers verwijderen bestuursrechterlijk te vervolgen.

- Voor asiel trekt het kabinet 134 miljoen uit. Dat geld gaat onder meer naar de Immigratie- en Naturalistiedienst om het personeelsbestand en de financiën op orde te krijgen en om de achterstanden bij de asielaanvragen weg te werken.

- Defensie koopt negen extra JSF’s, bovenop de 37 die al waren besteld. Het besluit om twee fregatten te kopen, wordt een jaar uitgesteld. In plaats van in 2019 hakt het kabinet volgend jaar die knoop door.

- Het besluit om de marinierskazerne te verhuizen naar Vlissingen wordt uitgesteld, van 2020 naar 2021.

Leefomgeving:

- Het ministerie van infrastructuur en waterstaat zet 2,6 miljard euro apart voor achterstallig onderhoud aan wegen, spoor en waterwegen.

- Bij tunnelingangen komen

fotoborden te staan waarop chauffeurs die in een vrachtwagen rijden die te hoog is voor de tunnel zichzelf zien. De eerste waarschuwingsborden worden bij de Schipholtunnel geplaatst.

- Veel maatregelen uit het klimaatakkoord zullen pas na volgend jaar ingaan, maar het kabinet wil in 2020 al 60 miljoen investeren in nieuwe technieken als waterstof, ondergrondse CO2-opslag en innovatieprojecten in de energiesector.

- Vissers leven in onzekerheid door het verbod op de pulsvisserij en de aanstaande brexit. Daarom trekt het kabinet 5 miljoen euro uit voor een Nationaal Innovatieprogramma Visserij.

- Er komt een verbod op het vervoeren van vee op hete dagen.

- Er moet meer waardering komen voor de boer, vindt minister Schouten van landbouw. Daarom gaat ze met een ‘handelsmissie’ het land in om streekproducten meer bekendheid te geven.

- Volgend jaar wordt definitief beslist over de veiligheidseisen voor bijzondere bromfietsen, zoals de Stint.

- In 2020 wordt het spoor gereed gemaakt voor de invoering van het spoorbeveiligingssysteem ERTMS. Dat programma moet het mogelijk maken om treinen korter op elkaar te laten rijden.

- Het kabinet trekt voor volgend jaar 80 miljoen uit om de economie circulair te maken. Dat gaat vooral naar grond-, weg- en waterbouw. Dat geld moet ook helpen bij het halen van de doelen die het Urgendavonnis oplegt.

Leuke dingen voor de burger:

- Meer gezinnen kunnen aanspraak maken op het zogeheten kindgebondenbudget, een inkomensafhankelijke toeslag. Die staat los van de kinderbijslag. Het kabinet versoepelt de spelregels voor komend jaar, waardoor mensen met een hoger inkomen ook recht krijgen op dat kindgebonden budget. Vermoedelijk zijn hier zo’n 320.000 gezinnen mee geholpen; zij krijgen er gemiddeld bijna duizend euro per jaar bij.

- De zorgtoeslag, bestemd voor de lagere inkomens, gaat omhoog met 37 euro per jaar.

- Een huishouden met een gemiddeld verbruik betaalt volgend jaar 100 euro minder belasting op energie. Dat wil niet per se zeggen dat de energiekosten dalen. Die zijn ook afhankelijk van verbruik en energieprijzen.

- De btw op elektronische kranten, tijdschriften en boeken gaat omlaag van 21 naar 9 procent. Dit betekent dat het verschil in btw-tarief verdwijnt tussen de papieren en de elektronische versie van een krant verdwijnt. Alle nieuwswebsites vallen hieronder, ook als ze geen fysieke uitgave hebben.

Lees ook:

Een Troonrede met winstwaarschuwingen

Koning Willem-Alexander heeft in zijn Troonrede benadrukt dat Nederland een land blijft ‘van vrijwilligers en van verstandige compromissen in het brede midden’.

De overheid kan niet het geluk van iedereen bepalen, waarschuwt Thom de Graaf

De Raad van State waarschuwt het kabinet voor al te hoge ambities: ‘De overheid kan niet het geluk van iedereen bepalen’.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden