Analyse
Defensie financieren met klimaatgeld en hoger minimumloon: is de oppositie blij met de Voorjaarsnota?
Na zestien gesprekken met de oppositie hoopt het kabinet-Rutte IV vrijdag de aangepaste financiële plannen voor 2023 naar het parlement te sturen. Is er geluisterd naar de wensen van de oppositie?
Premier Rutte suggereerde tijdens zijn wekelijkse persconferentie vorige week van wel. Samen met minister Kaag van financiën hadden ze ‘vele pagina’s’ aan informatie opgehaald en daar gingen ze mee ‘aan de slag’. Wat de Kamer van de plannen in de Voorjaarsnota vindt, wordt tijdens het plenaire debat pas duidelijk. Er is in het kader van de nieuwe bestuurscultuur geen ‘deal’ vooraf met een oppositiepartij gesloten.
Om steun te verwerven moet de coalitie nu voor alle partijen iets aantrekkelijks in de financiële plannen voor 2023 laten zien. Zo vroeg de linkse oppositie al eerder om het minimumloon versneld te verhogen, zodat er enige compensatie komt voor de forse kostenstijging van energie en levensmiddelen. De inflatie stond in april op 9,6 procent.
En inderdaad gaat het minimumloon nu versneld omhoog. Volgens het regeerakkoord zou dat vanaf 2024 in drie jaar stijgen met 7,5 procent, maar dat gebeurt al in 2023. Het minimumloon is nu 10,67 euro per uur voor een 38-urige werkweek en stijgt volgend jaar met 2,5 procent. De linkse partijen vinden dit nog veel te weinig. Zij willen een minimumloon van 14 euro per uur.
2,4 miljard extra naar Defensie
De coalitie verhoogt ook de AOW-uitkering voor gepensioneerden met 2,5 procent in 2023. Eerder weigerde ze nog dat te doen, maar omdat de voltallige oppositie in de Eerste Kamer dit eiste, gaat de coalitie nu overstag. Onduidelijk blijft of deze koppeling er ook in de jaren daarna komt.
De rechtse oppositie kan tevreden zijn over het defensiebudget. Door de oorlog in Oekraïne en de dreiging van Rusland krijgt dit ministerie opnieuw fors meer geld, naar verluidt 2,4 miljard euro. Daarmee moet nieuw materieel worden aangekocht, achterstallig onderhoud aangepakt en de salarissen van defensiepersoneel verhoogd. Nederland kruipt daarmee naar de Navo-richtlijn om 2 procent van het rijksbudget aan defensie te besteden.
Het kabinet gaat de extra uitgaven deels financieren door 2, 2 miljard euro weg te halen uit de miljardenfondsen voor innovatie, klimaat en stikstof. Daar zal de rechtse oppositie tevreden over zijn, partijen als GroenLinks, PvdA en PvdD minder.
Schadevergoedingen
Onduidelijk is nog hoe het kabinet het wegvallen van de belastinginkomsten uit sparen en beleggen gaat opvangen. De Hoge Raad verwees het rekensysteem in belastingbox 3 naar de prullenbak, waardoor de Staat miljarden euro’s aan inkomsten misloopt. Pikant is dat uitgerekend vrijdag de Hoge Raad met het advies komt hoe de schadevergoeding aan gedupeerde spaarders eruit moet zien. Wanneer deze uitspraak heel anders is dan het kabinet nu verwacht, dan zullen er opnieuw aanpassingen moeten komen voor Prinsjesdag.
Lees ook:
Het kabinet gaat bij alle oppositiepartijen een kopje koffie drinken,
om steun te zoeken voor de miljarden ombuigingen in de begroting