De vrienden Jort en Mark: hoe gezellig is de Haagse kliek van journalisten en politici?

De premier van een land, die geen campagne voert aangezien datzelfde land in crisis is, liet zich afgelopen weekend door een van zijn beste vrienden een uur lang interviewen. Zou Kamerlid Pieter Omtzigt dat bedoeld hebben met de ‘Haagse kliek’?

Jort Kelder – vriend van Mark Rutte – sloot zijn wekelijkse radioprogramma Dr Kelder en Co zaterdag af met ‘Tot zover het verkiezingsspotje’. Premier Rutte was een uur lang neergezet als zeer capabele crisismanager, die het klokje rond werkt om het land drijvend te houden. Zelfs de jaarlijkse gezamenlijke vakantie in Kelders’ huisje op Terschelling in de eerste week van januari, was door corona noodgedwongen teruggebracht tot één dag. Uit de Rutte-biografie van Petra de Koning weten we dat de vrienden Jort en Mark op het Waddeneiland vooral films en politieke documentaires kijken.

Het was een flinke publieke schrobbering, die uithaal van Omtzigt in het debat over de val van het kabinet naar aanleiding van het toeslagenschandaal. De ‘Haagse kliek’ moest zich schamen voor de veel te innige band tussen kabinet en Kamer, en tussen kabinet en pers. Omtzigt doelde uiteraard op de controlerende rol van de pers in een democratie, maar hoe gezellig is het eigenlijk, die Haagse kliek?

De oudere lezers van deze rubriek kunnen zich misschien nog verhalen herinneren van met drank overgoten feestjes in Nieuwspoort, waar Kamerleden, politici en soms een minister de stropdassen even los konden gooien. Of neem de anekdotes van oud-verslaggeefster Wouke van Scherrenburg, die deze weken op tv furore maakt met de prachtige geschiedenisserie De strijd om het Binnenhof. In de Volkskrant verklapte zij dat ze haar bijnaam ‘Het Grote Blonde Beest’ destijds te danken had aan een VVD-minister. “Die is verzonnen door Gerrit Zalm, in Nieuwspoort, toen we lootjes trokken en politici en journalisten gedichten over elkaar maakten. Over mij dichtte hij: ‘Elke dag is het weer feest, als ik word geïnterviewd door Het Grote Blonde Beest’.” Wij van Plein 2 zouden graag de foto’s van dit sinterklaasfeest zien.

In de nieuwe Hans van Mierlo-biografie van Hubert Smeets vinden we de wederwaardigheden van de Herenclub Deftig Links, waar schrijvers, politici en kunstenaars onder het genot van een dinertje bijna wekelijks samenklitten met de crème de la crème van het journaille, zoals Boebie Brugsma en Henk Hofland. Die goede oude tijd, kortom, toen een carrièreswitch van Vara-ombudsman (Marcel van Dam) naar minister naar presentator naar omroepdirecteur nog even gewoon was als elkaar een hand geven.

Overigens waren dergelijke innige banden geen privilege van Deftig Links, ook Joviaal Rechts schuwde de omgang met het journalistenvolk niet. Dat weten we dan weer uit de biografie van Hans Wiegel. Anders dan veel collega-VVD’ers was deze jonge liberaal vaak in Nieuwspoort te vinden. Journalisten van De Telegraaf waren zijn beste maatjes in een tijd dat ook VVD’ers deze krant nog meden “vanwege het nog vrij recente oorlogsverleden of omdat ze hun neus ophalen voor deze al te volkse sensatiekrant”, aldus biograaf Pieter Sijpersma. Maar ook Harry van Wijnen van het veel minder volkse Parool of Jan Vis van de destijds deftige NRC lieten zich de Beerenburg en het gebraden vlees in Wiegels’ Friese huis goed smaken.

Je zou er in deze coronatijden bijna heimwee naar krijgen. De huidige generatie Binnenhof-watchers kent vooral die ene cappuccino van de premier, die hij na afloop van zijn wekelijkse persconferentie met de aanwezige pers drinkt. Met deze kliekvorming heeft het virus geen korte metten gemaakt.

Plein 2 is de komende weken met verkiezingsreces.

De rubriek Plein 2 behandelt de belangrijke en minder belangrijke bijzaken in politiek Den Haag, beschreven door de parlementaire redactie van Trouw.