De trage afschaffing van een failliet toeslagenstelsel frustreert de Kamer

Het kabinet moet heel wat tandjes bijzetten om de afschaffing van de kinderopvangtoeslag, de huurtoeslag en de zorgtoeslag te realiseren. De politieke ambitie om van de toeslagen af te komen is stevig, maar het wordt ‘een hele uitdaging’. Dat constateerde de Tweede Kamer woensdag eensgezind.

Een kruiwagen vol met rapporten en voorstellen is inmiddels al naar de Tweede Kamer gestuurd om haalbare alternatieven te vinden voor het bestaande toeslagenstelsel. Zo zijn er al 36 opties beschreven om op een andere manier gerichte inkomensondersteuning aan lage inkomens te bieden.

Het is niet duidelijk of er sprake is van voortgang in de afschaffingsplannen. Zowel bij de coalitiepartijen als de oppositie in de Kamer neemt het ongeduld toe. Ze willen van staatssecretaris Aukje de Vries (toeslagen) weten waarom ze nu – opnieuw – ‘realistische opties en ideeën’ wil gaan uitwerken. Deze nieuwe lijst van varianten wil de bewindsvrouw vlak voor de zomer naar de Kamer sturen.

Politieke meningsverschillen

“Wat zijn dit voor vertragingen?” wilde partijgenoot Folkert Idsinga woensdag van de VVD-bewindsvrouw weten. CDA-Kamerlid Inge van Dijk noemt het tempo ‘ongelooflijk frustrerend’. GroenLinks-Kamerlid Van der Lee zegt dat het ‘theoretische oplossingen zijn’. “Intellectueel misschien interessant [...], waar wij weer uren over kunnen praten. Maar vervolgens gebeurt er weer niks.”

Als het kabinet in dit tempo blijft werken komt er volgens Kamerlid Pieter Omtzigt pas in de volgende kabinetsperiode enig zicht op een oplossing voor het huidige failliete toeslagenstelsel dat al ‘zo traumatiserend’ is geweest. PvdA-Kamerlid Henk Nijboer gokt dat het kabinet intern is vastgelopen in de discussie naar alternatieven. “Het gaat vast niet alleen om uitvoeringsproblemen, maar ook om politieke meningsverschillen”, constateert hij.

PVV’er Tony van Dijck constateert dat de staatssecretaris alleen bezig is ‘het blikje verder vooruit te schoppen’. Dat ontkent ze.

Kinderopvang gratis in 2025

Wordt er eigenlijk wel regie gevoerd in het kabinet, wil de Kamer weten. Zeker wel, zegt staatssecretaris De Vries. Maar, zei ze, een nieuw stelsel moet solide en uitvoerbaar zijn, en ook moet worden voorkomen dat huishoudens in een nieuw stelsel alsnog onevenredig zwaar in hun portemonnee worden getroffen.

De staatssecretaris zegt dat de hervorming van het toeslagenstelsel een teamopdracht is voor het hele kabinet. Ze wijst naar minister Hugo de Jonge (volkshuisvesting), die bezig is met een vereenvoudiging van de huurtoeslag, en naar minister Karien van Gennip (sociale zaken), die de kinderopvang met ingang van 2025 (bijna) gratis wil maken.

Partijgenoot Idsinga wil weten of er ook een alternatief is, mocht het kinderopvangplan dat jaar niet op tafel liggen. Nee, zei De Vries.

Lees ook:

Erkende toeslagenouders met een eigen bedrijf krijgen bedrijfsschade door de toeslagenaffaire niet per se vergoed.

Fiscus weigert toeslagenouders te compenseren voor gederfde inkomsten.