De spanningen binnen Volt tussen Dassen en Gündogan bestonden al veel langer

De voormalige nummer één en twee van de Volt-Kamerfractie, Laurens Dassen en Nilüfer Gündogan, konden al vóór de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 slecht met elkaar overweg. Twee maanden daarvoor schakelde de partij een ‘coach’ in om de twee nader tot elkaar te brengen. Die poging mislukte, omdat Gündogan er weinig heil in zou hebben gezien.

Dat blijkt uit het langverwachte, interne onderzoeksrapport van de jonge partij naar de manier waarop Gündogan vorig jaar uit de fractie is gezet. Details over de kennelijk slechte werkrelatie tussen de twee Kamerleden ontbreken daarin.

Het bijna tweehonderd pagina’s tellende verslag, dat eigenlijk al in januari had moeten verschijnen, is begin deze maand openbaar gemaakt – hoewel ‘openbaar gemaakt’ een groot woord is: de link naar het rapport zat diep verborgen in de agenda voor een partijcongres dat Volt zaterdag in Zwolle houdt. Daar is ruim een half uur ingeruimd voor presentatie aan de leden en eventuele reacties.

Verbale intimidatie, tik op de billen

Gündogan wordt in februari vorig jaar uit de fractie gezet, en uiteindelijk zelfs als Volt-lid geroyeerd, na meldingen over grensoverschrijdend gedrag. Inmiddels is ze zelfstandig Kamerlid.

Wat er precies is gebeurd, kwam in de loop van vorig jaar mondjesmaat naar buiten, deels vanuit de partij, deels via de pers. In totaal heeft Volt dertien meldingen van grensoverschrijdend gedrag binnengekregen, vooral over verbale intimidatie, inclusief woede-aanvallen en losbandige dronkenschap. Drie melders zeggen dat Gündogan hun een tik op de billen heeft gegeven.

In het lijvige rapport staan geen nieuwe feiten. Dat de verschijning ervan vertraging opliep, komt vooral doordat Gündogan te elfder ure haar medewerking introk. Om haar visie op de gebeurtenissen weer te geven, hebben de onderzoekers haar vorig jaar twee keer langdurig gesproken.

Toen echter bekend werd dat de voorzitter van de evaluatie-werkgroep op de Volt-kandidatenlijst voor de Eerste Kamer kwam te staan – en dus volgens Gündogan onmogelijk kritisch kon zijn over het partijbestuur – liet ze weten dat alle passages uit haar interviews uit het rapport moesten verdwijnen.

Gündogans gedrag wordt eerst als een pluspunt gezien

De reconstructie van de affaire begint in 2018, wanneer toenmalig D66-lid Gündogan vol enthousiasme overstapt naar Volt. Ze maakt daar snel naam als politiek talent en belandt op plaats twee voor de Europese parlementsverkiezingen van 2019.

In die periode rijzen ook de eerste twijfels over haar gedrag. Maar dat wordt dan vooral als pluspunt gezien. “Haar felheid is ook verfrissend, afgezet tegen het wat rustiger temperament van veel (met name jongere) Volters”, zo staat te lezen in het rapport. Daarin wordt overigens geen enkele direct betrokkene bij naam genoemd: Gündogan is ‘Ex-fractielid’.

Na hun debuut in de Tweede Kamer, voorjaar 2021, valt het contrast tussen de bedeesde Dassen en de felle Gündogan extra op. Voor enkele uitglijders op Twitter moet Gündogan zich verontschuldigen. Uiteindelijk barst de bom in februari 2022.

Niet de partij zelf, maar de media lijken de schuld te krijgen

Doordat lange tijd onduidelijk blijft wat het weggestuurde Kamerlid precies heeft misdaan, krijgen partijbestuur en Kamerfractie in Den Haag de nodige kritiek. “Een periode vol onrust en onzekerheid volgde”, aldus het rapport.

“Deze deed onze jonge partij op haar grondvesten schudden. Er volgde een mediastorm aan berichten, die vrijwel alle betrokkenen hebben geschaad.” Uit die woordkeus blijkt dat de partij de schuld voor die schade niet zozeer bij zichzelf legt, maar bij de media.

In maart vorig jaar publiceert NRC een artikel vol details over Gündogans gedrag, deels gebaseerd op meldingen die niet bekend zijn bij de partij. “Achteraf kan worden vastgesteld dat dit NRC-artikel zowel een dieptepunt als een kantelpunt is geweest voor Volt, omdat er personen zijn die vinden dat het te lang stil bleef in de media en die daardoor de noodzaak voelen om naar de krant te stappen”, constateren de interne onderzoekers uiteindelijk met enige deemoed.

Lees ook:

Hof geeft voorlopig Volt gelijk: partij mocht Gündogan uit fractie zetten

De schorsing van het Kamer- en partijlid Nilüfer Gündogan door Volt was rechtmatig, zegt Amsterdamse gerechtshof in ‘een voorlopig oordeel’. Gündogan zet haar juridische strijd voort.

Geschorst Volt-Kamerlid Nilüfer Gündogan: ‘Ik heb behoorlijk wat voor mijn kiezen gehad’

Als donderslag bij heldere hemel heeft de partij Volt haar prominente Kamerlid Nilüfer Gündogan geschorst als fractielid. Enkele dagen voor de affaire losbarstte, sprak Trouw met haar.