De Partij voor de Dieren won, maar profiteert niet

Een van de mooiste debatten in de Tweede Kamer speelde zich onlangs af tussen Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren en Caroline van der Plas van BBB. Allebei wonnen ze zetels bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Ze zijn elkaars absolute tegenpolen op het thema dat die verkiezingen domineerde: stikstof.

Het bijzondere was hoe ze samen op rustige toon heel inhoudelijk discussieerden over de veehouderij. Grote, fundamentele vragen kwamen voorbij, afgewisseld met verbale plaagstootjes. En wat weinig meer gebeurt bij debatten in De Tweede Kamer: je kon aan alles merken dat beide politici er plezier in hadden om elkaars ideeën op de proef te stellen.

“Ik zal de koe eens bij de hoorns vatten”, opende Van der Plas grappend. Ouwehand zag een kans: “Dat gaat lastig. Want de koeien in Nederland hebben geen hoorns!”. Die worden verwijderd in de intensieve veehouderij. Al pratend kwamen daarna de fundamentele verschillen van opvatting op tafel te liggen. De Partij voor de Dieren wil toe naar een ‘plantaardige toekomst’. BBB verdedigt de intensieve veehouderij.

Niet in talkshows

Het is sinds de provinciale verkiezingen vreemd gesteld met de Partij voor de Dieren. Als een van de weinige al langer bestaande partijen heeft die winst geboekt. Maar de politieke wetten die daarna normaal gesproken in werking treden, zijn in dit geval niet van toepassing.

Doorgaans geldt: ‘niets verkoopt zo goed als succes’. Maar bij de Partij voor de Dieren zorgt de winst niet voor extra aandacht voor de partij. In talkshows is Ouwehand niet uitgegroeid tot een vaste gast, altijd op het programma als het over stikstof gaat. Ze was te gast bij Buitenhof, daarna werd het weer stil.

Ouwehands probleem is: deze verkiezingen hadden de volgende doorbraak moeten worden, na eerdere successen met groei in de Tweede Kamer en in de gemeenteraden. In vier steden heeft de partij al wethouders. Maar meebesturen in de provincies? In de eerste ronde is er geen zicht op.

Aan de omvang ligt het niet. In de Eerste Kamer wachten straks vier zetels. Dat is tegenwoordig al een flinke omvang. De partij is groter dan de ChristenUnie en groter dan de SP. Regionaal zijn er successen gevierd. In de provincie Utrecht werd de VVD verslagen. In Noord-Holland scoorde de partij maar net iets lager dan D66.

Alleen in Utrecht mogelijk onmisbaar

Ouwehands partij kan de ontbrekende schakel zijn voor formaties in de provincie, maar als tegenpool van de grote winnaar BBB is die kans zeer klein. Tot nu toe is de partij nergens gevraagd voor onderhandelingen. De enige kans lijkt te liggen in de ‘linkse’ provincie Utrecht, waar de Partij voor de Dieren mogelijk onmisbaar kan blijken te zijn.

Samen in één provinciebestuur met BBB is ideologisch vrij ondenkbaar. Anderzijds: wie Ouwehand en Van der Plas samen zag debatteren in de Tweede Kamer, zag een zeer inhoudelijk gesprek. Beiden willen dat boeren toekomst hebben op het platteland. Elke toenadering zou een doorbraak kunnen zijn.

Op de website van de partij is het opvallend stil over de formatie. Als troost voor de kiezers was er deze week toch nog een ander succes te melden. Niet groot, wel symbolisch: de wegwerpkoffiebekers worden afgeschaft in de Tweede Kamer. Dankzij Ouwehands partij.