Het kabinet zoekt zekerheid dat nieuwe coronamaatregelen genoeg effect hebben. Het land gaat mogelijk voortaan ’s avonds vanaf 17.00 uur op slot.
De klap moet hard zijn en de hamer moet zwaar zijn. De beslissing over een nieuwe ronde van coronamaatregelen valt het kabinet dit keer zo zwaar, dat tot het allerlaatste moment onduidelijk is hoe het pakket eruit zal zien.
Vrijdagavond zullen premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge op de persconferentie bekend maken hoe Nederland gaat voorkomen dat de zorg in ‘code zwart’ belandt. Het kabinet wil scholen openhouden. Maar dan moet in andere sectoren de klap van de hamer hard genoeg zijn.
Het Outbreak Management Team heeft het kabinet geadviseerd om daarom belangrijke voorzieningen vanaf 17.00 uur tot 5.00 uur ’s ochtends te sluiten, zoals de horeca, de cultuursector en de niet-essentiële winkels. De straten worden dan stil ’s avonds en ’s nachts. In combinatie met de huidige bezoekregel van maximaal vier personen – een regel die ook nog ter discussie staat – keert dan een situatie terug die in de avonduren doet denken aan de lockdown van vorige winter. Maar is het genoeg?
Vrijdag beslist het kabinet
Pas vrijdag valt de beslissing of dit inderdaad de aanpak wordt. De maatregelen moeten zaterdag al ingaan. Het kabinet heeft de plannen eerst nog een extra keer laten doorrekenen door de modelleurs van het RIVM. Donderdag leverde urenlang beraad op het Catshuis tussen de betrokken ministers nog geen definitieve beslissing op. Bronnen in Den Haag bevestigen dat het kabinet meer zekerheid wil of het pakket maatregelen genoeg effect heeft, voor vrijdag op de valreep het besluit wordt genomen.
De hoogspanning waaronder de coronamaatregelen tot stand komen, heeft alles te maken met de situatie in de zorg. Ziekenhuizen moeten kritieke planbare zorg afschalen. Volgens het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) is fase 2D aangebroken, waarbij bijvoorbeeld kankerpatiënten niet meer binnen zes weken chemotherapie kunnen krijgen. Die fase 2D gold ook afgelopen voorjaar op het dieptepunt van de epidemie. Mogelijk scheert Nederland net langs ‘code zwart’ heen, maar er is ook een risico dat volgende week al de situatie in de zorg die fase ingaat, een fase die in 2020 nooit is aangebroken.
Het kabinet zal koste wat kost willen voorkomen dat er volgende week geen bedden meer zijn voor acute opnames. Minister De Jonge spreekt over een ‘enorm dilemma’ en kondigde eerder al aan dat de nieuwe coronamaatregelen de kentering in de besmettingen moeten ‘forceren’. Niet alleen de ziekenhuizen, maar ook de verpleeghuizen, de thuiszorg en de huisartsen kunnen de toestroom van coronapatiënten bijna niet meer aan. In sommige delen van het land is er al een patiëntenstop in de thuiszorg.
Zware discussie bij OMT
Het dilemma van het kabinet is dat het sluiten van scholen de snelste methode lijkt om de besmettingen omlaag te krijgen. De meeste besmettingen zijn bij schoolgaande kinderen en hun ouders. Maar het OMT heeft het kabinet donderdag met klem geadviseerd de scholen open te houden, vanwege de schade aan de mentale gezondheid van kinderen. Het OMT kwam tot dat advies na zware interne discussie. Van OMT-arts Diederik Gommers is bekend dat hij vindt dat het beter is om de scholen wél te sluiten, als noodzakelijk middel om ‘code zwart’ in de zorg te voorkomen, die al volgende week een feit kan zijn volgens Gommers.
Als de scholen open kunnen blijven, moet de hamer elders de klap toebrengen. Die klap valt dan waarschijnlijk opnieuw bij de horeca en de cultuursector, die na 17.00 uur voorlopig de deuren moeten sluiten. De theaters vroegen donderdag bij het kabinet om open te kunnen blijven. Koninklijke Horeca Nederland wacht de persconferentie van vrijdag af, maar lokale afdelingen voorspellen al een ‘nekslag’. Het kabinet heeft op voorhand toegezegd dat er financiële compensatie komt.
Premier Rutte en minister De Jonge geven vrijdag om 19.00 uur een persconferentie waarop de maatregelen bekend worden. Die gaan waarschijnlijk meteen zaterdag in.
Lees ook:
Waarom de cijfers weinig zeggen over het werkelijke aantal coronagevallen
Het aantal besmettingen lijkt te stabiliseren. Of meten we vooral de maximale testcapaciteit? Afgelopen week waren dat er gemiddeld ruim 92.000 tests per dag. Veel meer dan dat is op dit moment niet mogelijk.
Kunnen scholen nog iets doen om de besmettingen in te dammen?
Scholen lijken nu besmettingshaard nummer één. Maar er is nog van alles mogelijk om de besmettingen in de schoolklas te voorkomen. Veel landen stellen bijvoorbeeld mondmaskers verplicht voor jonge kinderen. En valt er nog winst te boeken met het ‘snottebellenprotocol’?
