De eeuwige twijfel van Caroline van der Plas

In BBB-leider Caroline van der Plas huist een gespleten ziel. Zuchtend stond ze vorige week in de Tweede Kamer een stemverklaring af te geven, vlak voor ze – alweer – een motie van wantrouwen steunde tegen landbouwminister Piet Adema. Ze had echt ‘heel lang moeten nadenken wat ze daarmee moest’. Bijna als troost voegde ze toe dat ze vooral een ‘statement richting het kabinet’ wilde maken, meer dan naar de minister zelf.

Iets dubbels had het wel, dat zwaarste politieke gebaar. BBB wilde de landbouwminister wegsturen terwijl hij in Brussel precies heeft gedaan wat de partij het liefst ziet dat hij doet: tot het bittere eind verzet plegen tegen strengere natuurregels voor Nederlandse boeren. Toch werd het vertrouwen opgezegd. Van der Plas bestreed hem op een ander punt: de minister had de Tweede Kamer niet goed geïnformeerd, iets wat ‘schering en inslag is’ bij het kabinet.

Wat voor partij wil BBB zijn? Moties van wantrouwen worden tegenwoordig zo vaak ingediend dat het politieke moment vorige week al voorbij was voor het opviel. De motie eindigde kansloos. Maar de woordkeus van Van der Plas zegt misschien iets over hoe haar partij zich gaat opstellen bij de verkiezingen voor de provinciale staten en de Senaat.

Lid van de ‘twijfelbrigade’

Als politicus is Caroline Van der Plas nog steeds moeilijk te plaatsen. Harde politieke oordelen komen bij haar vaak naar buiten alsof ze toch vooral alleen maar redelijk wil zijn, wat de deur ogenschijnlijk op een kiertje houdt. In debatten weet ze als een houdini te ontsnappen aan elke opponent. Ze is een van de vaardigste debaters in de Kamer. Andere fracties worden dol van haar interrupties maar hebben bewondering voor haar onuitputtelijke werklust.

Twijfel is haar belangrijkste politieke wapen. Zelden is BBB het ergens inhoudelijk politiek mee eens of oneens. Kritiek wordt in bijna elk debat gebracht als ‘vragen’. “Ik ben lid van de twijfelbrigade en daar ben ik trots op”, verklaarde ze tijdens de stikstofcrisis.

“De natuur staat niet op instorten”, zei ze in het debat vorige week. “In Nationaal Park de Weerribben is het zeldzame kraggestaartjesmos gevonden!”. Ze heeft cijfers dat de nieuwe mestregels uit Brussel de sloten alleen maar méér vervuild zullen maken. Ze kent wetenschappers die zaken anders zien, waarom leest de minister hun rapporten niet? Kamerleden die tegensputterden dat één positief voorbeeld weinig zegt over de algemene sombere stand van de natuur, kregen meteen hard om de oren. Van der Plas hoorde erin ‘dat ik de wetenschap ontken’.

Over het stikstofbeleid zei ze onlangs op tv dat ze vraagtekens houdt. “We weten nog helemaal niet of vrijwillig uitkopen effect heeft.”

BBB zegt te willen meebesturen

Maar wat gaat ze met al die twijfels doen als BBB in maart successen boekt bij de Statenverkiezingen? Wie op alles ‘nee’ zegt, leidt een protestpartij. Maar BBB zegt dat ze wil meebesturen. Die kans gaat zich zo goed als zeker voordoen in Overijssel, waar volgens peilingen de partij de grootste kan worden. Dan mag Van der Plas beslissen of de partij in een coalitie stapt met andere partijen, precies op het moment dat de moeilijke uitvoering van de stikstofplannen bij de provincies komt te liggen. Samenwerken met andere partijen over fors minder stikstofuitstoot wordt dan onvermijdelijk.

Of komt dan het bericht: er waren toch weer te veel twijfels?