CDA wil diplomatieke banden met Assad herstellen, maar staat alleen

Het CDA staat alleen met het pleidooi om de diplomatieke banden met Syrië te herstellen. Kamerlid Martijn van Helvert deed die oproep woensdag in een debat over de begroting van het ministerie van buitenlandse zaken. Het is volgens hem tijd te erkennen dat de pogingen om president Assad te verdrijven zijn mislukt, gezichtsverlies te accepteren, en weer in gesprek te gaan met de regering in Damascus.

Nederland verbrak de diplomatieke banden met Syrië in 2012. De ambassade in Damascus ging toen dicht uit protest tegen de gewelddadige manier waarop de regering in het land optrad tegen demonstranten. Nederland eiste ook dat Assad het veld ruimde. Van 2015 tot begin 2018 leverde Nederland zelfs communicatiemiddelen en voertuigen aan gewapende groepen die streden tegen zijn bewind.

De meeste Europese landen verbraken in deze periode de banden met Assad. De Europese Unie stelde ook zware sancties in, waardoor Syrische banken bijvoorbeeld niet aan het internationale betalingsverkeer kunnen deelnemen. Maar een aantal landen veranderen voorzichtig van koers. Een Poolse delegatie bracht vorig jaar een bezoek om te kijken of zij Damascus kon helpen met de terugkeer van vluchtelingen uit buurland Libanon. Een Deense delegatie deed dit jaar hetzelfde.

Van Helvert wil de diplomatieke banden in eerste instantie op laag niveau herstellen. “Ik stel niet voor dat de koning of minister Stef Blok er op bezoek gaat. We kunnen beginnen met samenwerken voor consulaire zaken.” Als Syrië internationaal geïsoleerd blijft, dan is de kans volgens Van Helvert groter dat er geen wederopbouw plaatsvindt. “Dat geeft een nieuwe voedingsbodem voor Islamitische Staat en dan kunnen vluchtelingen niet terugkeren.”

Misdadiger

Andere partijen zijn fel tegen. Een aantal vinden Assad simpelweg een te grote misdadiger. Bram van Ojik (GroenLinks) noemde Van Helverts plan ‘een klap in het gezicht van miljoenen slachtoffers’. Lilliane Ploumen (PvdA) wil een ‘politieke oplossing’ die leidt tot het vertrek van Assad. Sjoerd Sjoerdsma (D66) sprak van ‘knuffelen met dictators’.

Volgens Van Helvert is die kritiek niet terecht. “De Chinese premier wordt zelfs door Rutte ontvangen. In China zitten Oeigoeren in kampen, worden Christenen onderdrukt en vindt orgaanroof plaats.”

Ook ter rechterzijde kon Van Helvert niet op bijval rekenen. Volgens Raymond de Roon (PVV) kan Assad geen echte stabiliteit in Syrië brengen. “Hij brengt de stabiliteit van het mortuarium.” VVD’er Sven Koopmans vindt dat Nederland zich internationaal in de wind zet als het nu de banden met Syrië herstelt. “Je moet met slechte mensen praten om een einde aan hun slechte daden te maken. Die gesprekken vinden nu via de Verenigde Naties plaats. Waarom moet Nederland vooroplopen?”

Van Helvert wil juist vaart maken om te kunnen spreken over de berechting van Europese jihadgangers die door Koerdische strijdgroepen in Syrië gevangen worden gehouden. Deze groepen hebben het gezag van Assad weer formeel erkend. Van Helvert hoopt op een constructie waarbij de berechting na een fiat van Assad in de praktijk door de Koerden plaatsvindt, omdat zij in tegenstelling tot Assad geen doodstraf hanteren. Minister Blok reageert donderdag op de ideeën uit de Kamer. Hij pleit al langer voor lokale berechting van jihadisten, maar dan in Irak.

Lees ook: De Koerden zien wel kansen in de terugkeer van Assad

In het Syrische Derik bereiden bewoners zich voor op de terugkeer van overheidstroepen. ‘We moeten onze Koerdische rechten kunnen behouden.

Vonnis over kinderen IS’ers legt onenigheid binnen de coalitie bloot

De rechtbank legt de staat een inspanningsverplichting op om 56 kinderen uit Syrië terug te halen. Dat kan betekenen dat ook 23 moeders meekomen. Inmiddels is bekend geworden dat de staat in beroep gaat tegen de uitspraak.