Boze boeren werpen hun schaduw over het stikstofdebat in de Kamer

De Tweede Kamer snakt naar grote stappen en vergezichten in het stikstofdossier. SGP-Kamerlid Roelof Bisschop spreekt van “juridisch geneuzel op de vierkante millimeter met drie cijfers achter de komma”. Volgens PvdA’er William Moorlag heeft geen politicus nog gezag in het dossier, op adviseur Johan Remkes na. “Het beleid buigt in de richting van het plaveien van een doodlopende weg.” Landbouwminister Carola Schouten (ChristenUnie) kan niet veel méér dan nog een keer uiteenzetten wat het kabinet al doet.

Tijdens het debat is de druk voelbaar van de protesterende boeren. Als het debat ‘s ochtends begint, dan zijn de alternatieve stikstofcijfers van het Mesdag Zuivelfonds nog niet geopenbaard. Toch trekken de meeste Kamerleden al hun conclusies.

D66-Kamerlid Tjeerd de Groot vindt dat met de nieuwe berekeningen onnodig twijfel wordt gezaaid over de metingen van het RIVM, “één van de belangrijkste instituten van Nederland.” Voor PVV en Forum voor Democratie staat al langer vast: er is geen stikstofprobleem, alleen een juridisch probleem. Theo Hiddema (Forum) zegt dat boeren het faillissement worden ingejaagd, “op basis van onzekere rekenkundige modellen.” Als de overheid iets tegen stikstof wil doen, vindt Hiddema, “stop dan de immigratie of het bouwen van windmolens.”

Kamerleden De Groot en Futselaar (SP) merken op dat Hiddema voor het eerst in tweeënhalf jaar een commissievergadering over landbouw bezoekt. Het Forum-Kamerlid sprak de afgelopen maanden wel geregeld bij boerenprotesten, net als zijn partijleider Thierry Baudet.

Wilders werd zelfs van het podium geweerd

Tijdens de demonstraties van woensdag was voor het eerst vanaf het podium ook kritiek te horen op Forum. Baudet, die boeren opriep om op hem te stemmen, kreeg van een sceptische spreker repliek: “Stemmen moeten ook in goed beleid worden vertaald. Zo niet, dan komen we terug. Ook voor jou.” PVV-leider Geert Wilders werd zelfs van het podium geweerd, omdat hij volgens de organisatie alleen maar voor de camera’s kwam. Zo werd woensdag duidelijk dat ook de populistische partijen niet zonder meer de steun van boze boeren krijgen.

CDA-Kamerlid Jaco Geurts wordt tijdens het debat ondervraagd over uitspraken die hij deed tijdens de demonstratie. Geurts zei, vooruitlopend op de conclusies van het Mesdag Zuivelfonds, dat het stikstofbeleid op basis van de nieuwe cijfers moet worden aangepast. Betekent dit dat het stikstofbeleid – mede door het CDA vormgegeven – de prullenbak in moet, willen zijn collega’s weten.

Geurts blijkt het zo niet bedoeld te hebben. “We hebben flexibiliteit nodig. We moeten in de uitvoering maatregelen kunnen aanpassen aan nieuwe inzichten.” Hij geeft een voorbeeld: volgens het Mesdagfonds leveren industrie en scheepvaart een grotere bijdrage dan vooralsnog gedacht. Hij pleit voor een uitkoopregeling voor de industrie en hij wil weten wat de binnenvaart kan bijdragen. “Er wordt alleen over maatregelen voor de landbouw gesproken, maar alle sectoren moeten bijdragen.”

Lees ook:

Boeren geven scheepvaart de schuld van stikstof

Het verkeer, niet de landbouw, is de grootste bron van stikstof, stellen boeren op grond van hun eigen berekeningen.