Fiscus
Belastingdienst heeft grote ICT-problemen en kan tot 2026 geen grote vernieuwingen aan
De komende drie jaar mag de politiek geen nieuwe grote belastinghervormingen meer doorvoeren, zegt staatssecretaris Van Rij. Anders wordt het zwaar achterstallig onderhoud van de ICT-systemen niet opgelost.
Staatssecretaris Marnix van Rij (fiscaliteit en belastingdienst) waarschuwt de Tweede Kamer om de komende jaren geen al te grote wensen meer te hebben. Hij staat stevig op de rem, omdat de ICT-planning van de belastingdienst voor de komende jaren al volledig is volgeboekt met modernisering van de systemen. Van Rij kondigde eerder al aan daarom de noodzakelijke vernieuwing van de vermogensbelasting in box 3 al een jaar op te schuiven naar 2026.
De computersystemen van de belastingdienst zijn al sinds 2016 een hoofdpijndossier voor de Kamer. Opeenvolgende staatssecretarissen zeggen al jaren dat de belastingdienst geen ruimte heeft om vernieuwingen in het belastingstelsel door te voeren. In de vele rapporten die hierover zijn gemaakt, komt steeds dezelfde analyse naar voren: jarenlang is er onvoldoende systematisch aandacht en geld naar ICT gegaan. Daardoor liepen de achterstanden almaar verder op.
De belastingdienst werkt hard aan verbeteringen. Er is zelfs een uitgewerkte meerjarenplanning. Maar de coronapandemie en een besluit van de Hoge Raad, die in 2021 het fictief rendement in box 3 ongeldig verklaarde, zorgden alweer voor nieuwe vertraging.
Eerst oude problemen oplossen
Bij elk nieuw urgent probleem, wordt automatisch de noodzakelijke modernisering naar achteren geschoven. Van die tendens wil Van Rij het liefst af.
De bewindsman pleit er daarom opnieuw voor dat de politiek komende drie jaar de belastingdienst eerst de oude problemen moet laten oplossen, voordat nieuwe politieke wensen uitvoerbaar zijn. Die consequentie moeten zowel de Tweede Kamer als de bewindspersonen ‘soms’ accepteren, schrijft de staatssecretaris.
Volgens de bewindsman is de urgentie van de problemen overigens wel afgenomen. In 2018 was 52 procent van de ICT-systemen verouderd; in 2022 was dat aandeel gedaald naar 26 procent. Maar de systemen die op dit moment het meest risicovol zijn, zijn wél de belangrijkste inningsgebieden voor de belastingdienst. Het gaat namelijk om de loon- en inkomensheffing en de omzetbelasting. Per dag int de dienst zo’n 1 miljard euro aan belastingen en premies.
Van Rij verwacht dat de ICT-systemen van de loon- en inkomstenheffing in 2026 niet meer in een risicovolle situatie verkeren, maar aan de ICT van de omzetbelasting wordt voorlopig helemaal niet gewerkt. Als deze ICT-systemen uitvallen, betekent de huidige situatie dat er nauwelijks meer deskundigen beschikbaar zijn om ze überhaupt weer aan de praat te krijgen.
Lees ook:
Van pretbox naar hoofdpijndossier: Hoe de politiek verstrikt raakte in de vermogensbelasting
Nog vóór de zomervakantie moeten kabinet en Tweede Kamer het eens worden over een eerlijker belastingheffing op spaargeld, daartoe gedwongen door de Hoge Raad. Waarom worstelt de politiek zo lang met de vermogensrendementsheffing?
