BBB vergroot voorsprong in de Eerste Kamer en begint met formeren in de provincies

Een kleine week na de verkiezingen blijkt de tik die de BoerBurgerBeweging (BBB) de coalitie heeft uitgedeeld nog groter dan eerder aangenomen. Volgens de nieuwste prognose komt BBB uit op 17 zetels in de Eerste Kamer. Daarmee wordt de partij van Caroline van der Plas veruit de grootste partij. Coalitiepartij D66 verliest een zetel en komt uit op vijf zetels.

Als de Eerste Kamer er na de getrapte verkiezingen van 30 mei uit gaat zien als in de prognose, dan komen de coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie samen uit op 22 zetels, tien minder dan in de huidige Eerste Kamer. De coalitie kan daardoor niet meer tot een meerderheid komen via alleen het linkse blok van GroenLinks en Partij van de Arbeid (PvdA). De linkse partijen hielpen het kabinet in de huidige Eerste Kamer vaak aan meerderheden voor wetten. Met de gepeilde vijftien zetels van links komt de coalitie uit op 37 zetels.

Het kabinet kan uiteraard naar rechts kijken, om deals te sluiten met BBB. Maar op veel thema’s, zoals stikstof, pensioenen en migratie zal dit zeer ingewikkeld worden. De coalitie kan op zoek naar een extra partner om het linkse blok aan te vullen. De meest voor de hand liggende kandidaat hiervoor is Volt. De partij van Laurens Dassen komt nieuw binnen in de Eerste Kamer. De pro-Europese partij stemt regelmatig mee met de regeringspartijen in de Tweede Kamer.

Partijleider Dassen gaf na de Provinciale Statenverkiezingen al aan dat er onder bepaalde voorwaarden met Volt valt samen te werken: “Zolang het kabinet ambitieuzere en duidelijkere keuzes maakt op het gebied van klimaat, energietransitie, infrastructuur maar ook sociaal beleid, kunnen we ze in de juiste richting duwen.”

Het is voor het aanpakken van hoofdpijndossiers rondom stikstof en asiel van groot belang of de coalitie ‘over links’ of ‘over rechts’ gaat in de Eerste Kamer. Het blok van GroenLinks/PvdA denkt heel anders over deze vraagstukken dan de BBB. Binnen de coalitie leunt D66 duidelijk in de richting van samenwerking met het linkse blok, onder meer als het gaat over het inkrimpen van de veestapel. De overige coalitiepartijen zullen de verkiezingszege van BBB mogelijk eerder als aanleiding zien om concessies te doen aan het voorgenomen stikstofbeleid.

BBB stelt verkenners aan

Intussen heeft de BBB in de provincies de eerste stappen gezet richting het vormen van coalities. De partij is in elke provincie de grootste geworden en mag dus de eerste stappen zetten in formaties. In veel provincies zijn al verkenners aangesteld, die gaan onderzoeken welke coalities er mogelijk zijn.

Opvallend is dat alle tot nu toe gevraagde verkenners niet-leden van de BBB zijn. Zo is oud-staatssecretaris van veiligheid en justitie Fred Teeven (VVD) gevraagd als verkenner in Zuid-Holland. Oud-staatssecretaris en voormalig voorzitter van de Eerste Kamer Ankie Broekers-Knol (VVD) wordt verkenner in Noord-Holland.

In Friesland wordt het actieve Tweede Kamerlid Chris Stoffer (SGP) voorgedragen als verkenner. In Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Zeeland treden partijloze verkenners aan, met in sommige gevallen ervaring in de lokale politiek. In Limburg is Jan Schrijen voorgedragen. Hij is op het moment partijloos, maar was in de jaren 90 onder meer gedeputeerde in het provinciebestuur van Limburg voor de VVD. Alleen in Flevoland is nog geen verkenner voorgedragen.

Lees ook:

BBB bestormt Biblebelt: ‘Het is gewoon mainstream PKN dat daarop stemt’

Ook in gemeenten waar christelijke partijen meestal aan kop gaan, werd de BoerBurgerBeweging ditmaal de grootste. De dominee van Oldebroek zag het al aankomen.