Uitreizigers
Advocaat: Nederland zal nog acht IS-vrouwen moeten ophalen uit Syrië
Nederland zal nog acht IS-vrouwen en hun kinderen moeten ophalen uit Syrië, óf de strafzaak tegen hen spoedig moeten beëindigen, zegt hun advocaat André Seebregts.
De opmerkelijke komst van een Nederlandse IS-vrouw naar Nederland dit weekend bewijst dat het mogelijk is vrouwen en hun kinderen uit Koerdische opvangkampen in Syrië te halen, zegt advocaat André Seebregts. De Nederlandse Ilham B. uit Gouda en haar twee kinderen van 2 en 5 jaar oud arriveerden zondagochtend in Nederland. Een Nederlandse delegatie haalde hen zaterdag op in het Syrische Qamishli, vlak over de Turkse grens. Op beelden was te zien hoe Koerdische autoriteiten hen overdroegen. Slechts eenmaal eerder werden twee Nederlandse weeskinderen opgehaald uit een Syrisch kamp, in 2019 met behulp van de Fransen.
Tegen Ilham B. loopt een strafzaak wegens terroristische activiteiten. B. vertrok in 2013 naar Syrië en was getrouwd met de Belgische jihadist Bilal Al Marchohi uit Antwerpen, van wie onduidelijk is of hij nog leeft. Zij zouden zich hebben aangesloten bij IS.
De rechter oordeelde eerder al dat Nederland zich meer moet inspannen om de vrouw bij haar eigen rechtszaak te laten zijn. Dat is een basisrecht van verdachten. Nederland wilde met de repatriëring een voortijdig einde van de strafzaak voorkomen.
Te gevaarlijk
Ilham B. is bij aankomst in Nederland aangehouden en wordt woensdag voorgeleid, meldt justitie. Haar kinderen zijn overgedragen aan de Raad voor de Kinderbescherming. Een derde meegereisd kind van 12 jaar wordt herenigd met haar vader; haar moeder zit nog in een kamp in Syrië. Zij werd gezien als slachtoffer van internationale kinderontvoering.
De regering stond jarenlang op het standpunt dat het te gevaarlijk is Nederlandse IS-vrouwen en hun kinderen terug te halen uit het door burgeroorlog geteisterde Syrië. Toen IS in het nauw kwam, belandden duizenden uitreizigers uit tientallen landen in detentiekampen. Volgens minister Grapperhaus van justitie deed zich nu een ‘uitzonderlijke gelegenheid’ voor, schreef hij zaterdag in een brief aan de Tweede Kamer.
“Hoe gevaarlijk is het nu eigenlijk? Dat standpunt lijkt meer ingegeven door politieke overwegingen”, aldus advocaat Seebregts. Zelf bezocht hij kamp Al-Hol, waar Ilham B. vastzat. De acht vrouwen en hun (ongeveer) 25 kinderen die Seebregts bijstaat, zitten al jaren in ander Koerdisch opvangkamp. Ook zij willen bij hun strafzaak aanwezig zijn. Seebregts zal maandag opnieuw verzoeken hun strafvervolging te beëindigen als ze niet hierheen worden gehaald.
Verdeeld
De acht cliënten van Seebregts behoren tot de groep van 23 IS-vrouwen en hun 59 kinderen die in 2019 een kort geding tegen de staat aanspanden, om Nederland te dwingen hen uit de detentiekampen in Syrië op te halen. Dit verloren ze tot aan de Hoge Raad. De Verenigde Naties dringen er al jaren op aan dat landen hun eigen burgers terughalen uit Syrië. De Amerikanen hebben meermalen aangeboden landen daarbij te helpen.
De terugkeer van uitreizigers is een gevoelige politieke kwestie, zeker nu het kabinet demissionair is. De coalitie is verdeeld over wat de Nederlandse overheid voor hen moet doen. D66 vindt het humanitaire argument van het lot van de kinderen het sterkst wegen, partijen als VVD en CDA en ook de PVV hangen sterk aan het argument van de veiligheid, en willen voorkomen dat geradicaliseerde burgers terugkeren. Hun argument was steeds dat mét de kinderen ook de ouders mee kunnen komen, uit oogpunt van mensenrechten.
Ingrid Michon van de VVD vindt het een ‘zeer zorgwekkende ontwikkeling’. “Als dit waar is, dan gaat dat in tegen de wens van de Tweede Kamer en eerdere uitspraken van de rechter. Ik wil zo snel mogelijk duidelijkheid van het kabinet hebben”. D66-Kamerlid Hanneke van der Werf vindt het ‘goed voor de veiligheid van Nederland’. “Deze IS-vrouwen hierheen halen, berechten en voorkomen dat ze van de radar verdwijnen. Niet in het minst voor hun kinderen die onder erbarmelijke omstandigheden leven en door IS geronseld worden.”
Lees ook:
Geweld en agressie nemen toe in vluchtelingenkamp Al-Hol. ‘Internationale gemeenschap moet iets doen’
Onlangs trokken hulporganisaties nog aan de bel. De situatie in Al-Hol, het kamp waar veel vrouwen en kinderen van IS-strijders opgevangen worden, wordt slechter en slechter.
De patstelling rond IS-kinderen duurt voort
Eind 2019 oordeelde het hooggerechtshof dat de staat toch niet verplicht is IS-vrouwen en hun kinderen terug te halen. Maar daarmee is het probleem voor het kabinet niet verdwenen. Integendeel.
