Wiskunde was vroeger beter? Niet per se

Het niveau van de vwo-eindexamens wiskunde en natuurkunde is de afgelopen dertig jaar gedaald, terwijl de cijfers stijgen, stellen onderzoekers van McKinsey & Company (Trouw, 27 februari). Na onderzoek concluderen zij dat de lat hoger moet.

Dat het onderzoek ‘Toetsen ­getoetst’ aandacht vraagt voor de kwaliteit en het niveau van het Nederlands wiskundeonderwijs is te prijzen. Toch mist het rapport op belangrijke punten nuance.

Een eerste kanttekening is dat het rapport vanuit een ouderwets perspectief redeneert. Inderdaad, mogelijk zouden de huidige leerlingen niet goed scoren op de eindexamens van dertig jaar geleden. Maar andersom geldt hetzelfde: het is lang niet zeker dat de leerling van toen een hoog cijfer zou halen voor de huidige examens. Toen ik zelf in 1976 eindexamen wiskunde deed, moest ik inderdaad veel technieken en procedures beheersen, maar de vraagstellingen waren meer standaard dan nu het geval is.

Hoe het vroeger was, is niet de norm

Examenprogramma’s en onderwijs veranderen in de loop der tijd, en met reden. Hoe het vroeger was, is dus niet de norm; eerder is de vraag wat tegenwoordig het niveau moet inhouden, en wat die hogere lat nu betekent. En dit betreft niet alleen de toekomstige student aan een Technische Universiteit, maar ook doelgroepen zoals de toekomstige arts, rechter of psycholoog.

Ten tweede is onderwijs het product van beleidskeuzes die ten aanzien van deze onderwijsontwikkeling worden gemaakt. Als we in Nederland vinden dat meer leerlingen vwo moeten halen, of als het aantal lesuren voor wiskunde omlaag gaat, dan bepaalt dat beleid mede de inhoud en niveau van het onderwijs. Nu veel routineprocedures door apparaten worden uitgevoerd, verschuift het accent in het wiskundeonderwijs naar een hogere orde vaardigheden zoals wiskundig denken, modelleren en probleem­oplossen. Andere vaardigheden dan dertig jaar geleden.

Beleidskeuzes hebben dus invloed op wat leerlingen leren en laten zien bij het eindexamen. Het rapport heeft wel een punt waar het gaat om het opsplitsen van problemen in kleine, behapbare deelopgaven. Dit is nu de gangbare examenpraktijk bij wiskunde en funest voor het toetsen van juist hogere orde vaardigheden die zo belangrijk zijn geworden in de afgelopen decennia. In die zin biedt het rapport zeker voedsel voor reflectie en discussie.

Lees ook:

Eindexamens wis- en natuurkunde zijn steeds gemakkelijker

Eindexamenvragen over wis- en natuurkunde zijn in dertig jaar tijd een stuk gemakkelijker geworden. Dat concluderen twee onderzoekers na bestudering van 1500 toetsvragen in het vwo.

‘Nederlandse student ontbeert kennis van wiskunde’

De wiskundekennis van vwo’ers neemt af, bleek maandag uit onderzoek. Daardoor worden ze vaak afgetroefd door buitenlandse studenten, vrezen Nederlandse universiteiten.