Welke economie gun jij je kleinkinderen?

U kent de term wel: slowfood. Het is het tegenovergestelde van fastfood. Het verwijst naar onbewerkt voedsel, vers van het land en zoveel mogelijk van dichtbij. Slowfood-restaurants gebruiken geen voorbewerkte producten zoals kant-en-klare sauzen of bonen uit blik. Toen dit concept tien jaar geleden nog nieuw was, heb ik eens met acht collega’s in een slowfood-strandtent gegeten – wat hebben we lang moeten wachten op ons eten! Gelukkig hoeft een slowfood-menu helemaal niet zo lang te duren – het is eigenlijk simpelweg koken zoals je grootouders dat deden, maar dan met hippe recepten.

Ik pleit ook voor slow investment. Daar bedoel ik letterlijk mee: traag rendement. Daar zit ’m precies het verschil met beleggen. Want dat doe je voor snel rendement: als de opbrengst van je aandelen of obligaties niet naar je zin is, kun je met een telefoontje naar je fondsmanager, of met een paar klikken op je scherm, die assets verkopen om er veelbelovender assets voor terug te kopen. Beleggen gaat simpelweg om zoveel mogelijk rendement in zo kort mogelijk tijd. Een soort fastfood dus, maar dan met geld.

Investeren in de toekomst

Investeren doe je voor de toekomst. Niet alleen voor jouw toekomstige banksaldo, maar ook om de toekomst die jouw geld meehelpt te creëren. Want jouw geld doet ertoe – zelfs als je alleen maar een spaarrekening hebt of spaart voor je pensioen bij een pensioenfonds. Dat geld gaat naar de economie van de toekomst. Olie of waterstof, kolen of zonnepanelen, vliegtuigen of treinen, en thee van plantages met kinderarbeid of de ontwikkeling van theesoorten die in Nederland kunnen groeien. In welke economie wil jij over 25 jaar leven? Welke economie gun jij je kleinkinderen?

Traag investeren betekent minder rendement nu of volgend jaar. Maar dat wil helemaal niet zeggen dat het langetermijnrendement slecht hoeft te zijn. Zeker niet omdat al die negatieve effecten van beleggen – ‘fast money’ – langzaam maar zeker ingeprijsd worden in producten en diensten die slecht zijn voor mens en milieu. Kijk maar naar de stijging van de CO₂-taks van vliegtickets en de kosten van de glastuinbouw om over te schakelen naar duurzame verwarming van kassen.

Het voordeel van korte ketens

Die hogere prijzen worden deels doorgegeven aan de consument. En deels gaat het van de brutowinst af, en daarmee van het dividend voor aandeelhouders. Ook is er bij traag investeren voordeel te halen uit korte ketens, zoals bij slowfood: direct van de regionale boer naar je bord, zonder tussenhandel en supermarkten. Ik heb eens uitgerekend dat biologische producten van boer naar bord 30 procent goedkoper zijn dan in de supermarkt. Bovendien heeft de boer door de langetermijnzekerheid van de korte keten een vaste afzetmarkt, en daarmee een stabielere winst.

Traag investeren is eigenlijk, net als slowfood, zoals je grootouders dat deden. Maar dan met hippe bedrijfsplannen. Want dat aandeel Shell waar mijn opa zo trots op was, helpt duidelijk niet voor een betere toekomst. Nee, hippe ondernemersplannen draaien om slimme start-ups in de groene economie, en om boerenbedrijven die geld nodig hebben voor de omschakeling naar natuurinclusieve landbouw. Of om slaaptreinen. Ik teken ervoor, als ik met pensioen ben, om door Europa te reizen per trein, met uitzicht op duurzame landbouwgronden, terwijl ik een kopje Nederlandse thee drink.