Weinig oranje, toch een Koningsdag vol kleur

Wat zie je op tv als je Koningsdag niet zelf tussen de kleedjes en podia doorbrengt? Het NOS-verslag was op zich niets bijzonders, met reportages van de spelletjes met de koninklijke familie, dronebeelden van de straten en gesprekjes met burgers. Winfried Baijens hield in het Verhalenhuis Belvédère nagesprekjes met de artiesten van de dag. Leuk dat hij wat mode betreft iets durft, maar nee, een dichtgeknoopt lila polo-shirtje met een oudroze, openvallend double breasted jasje en te korte broek overtuigen niet meteen.

Ach, kwestie van smaak misschien. Het was wel een opmaat naar wat opviel die Koningsdag in Rotterdam: kleur. Het oranje bleef in de mensenmassa wat achter, maar hier trokken andere kleuren de aandacht. De zon maakte het groen met wit van Máxima’s kleding - de kleuren van de Rotterdamse vlag - nog feller; het roze van Amalia’s broekpak nog warmer, en het kobaltblauw van Arianes accessoires meer verzadigd. Maar het meest opvallend waren de kleuren van al die mensen die zichzelf aan koning en gevolg lieten zien.

Bij de met veren getooide carnavalsgroep Cabo Verde Chegou zag je de jongens van Kaapverdische of andere afkomst opzwepend en strak trommelen. Een Indiase groep voerde lachend een ronddraaiende dans op. Buikdanseressen van het Arabische Dakka Sultana schudden trots hun heupen, met geheven hoofd boven hun gouden topjes. Nog eens wat anders dan een shantykoor en een stroopwafelkraam. Niet oer-Hollands, wel écht Nederlands in hun uitvoering voor ook hun koning.

‘10 jaar koningsschap in 010'

Het was ook wat anders dan verhalen over gangs en mocromaffia-explosies in de stad. Burgemeester Aboutaleb vertelde aan Winfried Baijens dat ‘10 jaar koningschap in 010’ de stad 2,5 miljoen euro kostte en dat het bedrijfsleven nog anderhalf bij legde, maar dat het evenement ook een uithangbord is, zodat de mensen hopelijk meer kansen gaan krijgen in de samenleving. Ik begreep wat hij bedoelde: er kwamen prachtige en capabele mensen met migratieachtergrond in beeld. Duur? “Binnenkort huldigen we Feyenoord [bijna zeker Eredivisie-kampioen], dat is ook heel duur, maar daar hoor ik niemand over”, zei Aboutaleb.

Alles is beeldvorming op zo’n dag. Ook het gesprekje met mensen over het slavernijverleden. Het moment aandacht voor de republikeinse demonstranten. Of het moment dat de bekende straatvoetballer Soufiane Touzani van FC Straat een bal subtiel door de benen van de koning heen jaste; een panna. De kijkers zien een land waar kritiek en een plagerijtje bij de koning gewoon kunnen.

Willem-Alexander wil juist ‘verbinden’, naast vertegenwoordigen en aanmoedigen, wat hij als zijn kerntaken ziet, vertelde Anne-Mar Zwart in de Blauw bloed-special Willem-Alexander, 10 jaar op de troon (EO). De bekende missers zoals de Griekenlandreis in coronatijd komen even langs, maar daarna gaat het weer over de manier waarop toeslagenouders, MH17-nabestaanden en anderen zich echt gehoord voelen door een meelevende, warme koning en koningin.

Het had alles bij elkaar toch iets ontroerends. Al deze mensen van zovele kleuren en afkomsten toonden zich aan de koning en familie – en wilden gezien worden. Willem-Alexander, Máxima en hun dochters weten dat ze object zijn van alle blikken, en worden tegelijk tot subject gemaakt. Ze leken echt te kijken.

Vijf keer per week schrijven Maaike Bos en Renate van der Bas columns over televisie.