De milieubelasting van warmtepompen moet omlaag, beaamt Doekle Terpstra. Maar de voorzitter van Techniek Nederland benadrukt dat ze fors bijdragen in de energietransitie.
De materialen in een warmtepomp vormen een grotere belasting voor het milieu dan tot nu toe werd aangenomen, meldt ook Trouw (21 februari). Het bericht deed nogal wat stof opwaaien en ik moet toegeven dat ik er ook even van schrok.
Moesten we een streep zetten door de grote verwachtingen die we van de warmtepomp hebben? Zou de warmtepomp inderdaad een ‘enorme vervuiler’ zijn, zoals diverse media concludeerden?
Al snel bleek dat het veel genuanceerder ligt. De cijfers vertellen maar het halve verhaal. Die cijfers, van de Stichting Nationale Milieudatabase (NMD), gaan over de milieubelasting van de materialen waaruit een warmtepomp is samengesteld. In eerdere berekeningen waren de elektronica en koudemiddelen niet meegerekend. Nu dat wel is gebeurd, valt de milieubelasting hoger uit.
Maar de milieubelasting van de materialen doet niets af aan de energieprestatie van deze pompen over de gehele levensduur. Een warmtepomp die geheel op stroom draait, verbruikt geen aardgas en de CO2-uitstoot ligt 50 procent lager dan die van een cv-ketel.
Net als elektrische auto zorgen de materialen voor extra milieubelasting
Vergelijk het met de elektrische auto. Ook daar zorgen de materialen, zoals de accu, voor een flinke extra milieubelasting bij de productie, maar over de gehele levensduur stoot een elektrisch voertuig ruim 60 procent minder CO2 uit dan een benzineauto.
Uiteraard nemen we de milieuscore van de NMD serieus. De nieuwe cijfers laten zien dat er nog veel werk is om de milieubelasting van de warmtepomp te verminderen. Techniek Nederland zet bijvoorbeeld vol in op circulariteit; elk onderdeel van de warmtepomp zou uiteindelijk een tweede leven moeten krijgen.
Ook naar het gebruik van koudemiddelen moeten we kritisch kijken. Gelukkig is de omschakeling van synthetische naar natuurlijke koudemiddelen al in volle gang. Tegelijkertijd zien we dat de apparaten de komende jaren kleiner worden. Ook dát maakt de milieubelasting minder groot.
Als het gaat om de milieuprestaties van apparaten en materialen, is het niet handig om direct moord en brand te schreeuwen wanneer de cijfers op één onderdeel tegenvallen. In plaats daarvan kunnen we beter naar het héle verhaal kijken. Er zou een integrale milieu- en energieprestatienorm moeten komen voor de gehele technische levensduur. Zo’n norm maakt aan alle onduidelijkheid een eind.
En dan zal al snel blijken dat de warmtepomp één van de waardevolle onderdelen blijft in de energietransitie en het duurzaam bouwen.
Lees ook:
Warmtepomp blijkt elf keer vervuilender dan gedacht, dus duurzaam bouwen wordt lastiger
De milieulast van warmtepompen valt opeens fors hoger uit. Dat komt doordat het koudemiddel en de elektronica van de warmtepomp eerder niet zijn meegeteld bij de berekening.
