Wangedrag spelers schaadt het voetbal

‘Voetbal is oorlog’. De oneliner van Rinus Michels, in de jaren zestig om inhoudelijke redenen door de destijds pionierende trainer bedacht, had het in zich om misbruikt te worden. Helaas gebeurt dat tot op de dag van vandaag. Als de beste voetballers van het land, die van Feyenoord, PSV en Ajax, zoals in de afgelopen weken zonder enig respect de opstootjes aaneenrijgen, zeggen de trainers in eerste instantie schouderophalend dat ‘zoiets erbij hoort’ en zwijgt de clubleiding in alle toonaarden.

Voetbal is toch ook oorlog, zullen de beginnende trainers Ruud van Nistelrooij en John Heitinga van PSV en Ajax na de beschamende bekerfinale hebben gedacht – zoals de uitspraak van Michels al tientallen jaren als vergoelijking wordt gebruikt. Maar Michels bedoelde in de kern, en in de context van toen, iets anders. Hij maakte de voetballers van Ajax, amateurs toen nog in hun gedachten, klaar voor professioneel voetbal en wilde met zijn oneliner bovenal duidelijk maken dat er gestreden moest worden – hard zo nodig, maar met open vizier.

Dat is heel iets anders dan het irritante geweeklaag en toneelspel van onze ‘topvoetballers’ van nu, dat bovendien structurele trekken krijgt. Elke keer als PSV en Ajax dit seizoen tegenover elkaar stonden, waren er vechtpartijtjes. Feyenoord-Ajax moest onlangs tijdelijk worden stilgelegd, na (weer) een opstootje waarin Ajacied Klaassen met een aansteker was geraakt. Als kinderen dit gedrag van hun helden of voorbeelden zien, kan kopieergedrag op de jeugdvelden worden gevreesd.

Opgeklopte sfeer en sentimenten

Het mag al langer worden gezien als het gevolg van het opkloppen van de sfeer en veronderstelde sentimenten rond topvoetbal. Daar dragen ook de media, die voetballers gauw overwaarderen, in niet geringe mate aan bij. De belangen worden overtrokken met als sprekend voorbeeld de Feyenoord-Ajax van onlangs, waarop her en der toch bijna in oorlogssferen werd voorbeschouwd. Er is niet altijd een direct verband te leggen tussen gedrag van supporters (die tegenwoordig ook weer ver over de schreef gaan) en dat van voetballers in het veld, maar in dit geval was het aantoonbaar. Anderhalve tel nadat nota bene de aanvoerders van Feyenoord en Ajax met de koppen tegen elkaar ruzie zochten, vloog de aansteker door de lucht naar het hoofd van Klaassen.

Ergens moet op de rem worden getrapt. PSV-trainer Van Nistelrooij keurde het gedrag enkele dagen na de bekerfinale alsnog af. Dat is een eerste stapje. Maar hier ligt bovenal een taak voor de directies van de topclubs. Het is de hoogste tijd dat zij hun zwijgen doorbreken en openlijk stelling nemen tegen het gedrag van hun voetballers dat het aanzien van het Nederlandse voetbal al te zeer heeft geschaad.