Waarom schrijft Trouw niet over de-escalatie in Oekraïne?

Wapens leveren, doorvechten: een lezer vraagt zich af of de redactie niet meer nadruk moet leggen op de andere weg: onderhandelen.

De kwestie

‘De verbeten, persoonlijke strijd om de vrijheid’, kopt de voorpagina van 24 februari. Oekraïners vertellen aan de Trouw-correspondent hun ervaringen met de oorlog, die nu precies een jaar duurt. Bijlage de Verdieping is geheel hieraan gewijd.

Daarin verhalen over slachtoffers, een Ruslandkenner over de ‘leugens van Poetin’ en een artikel van de correspondent die Rusland volgt over Russen die na de inval hun land ontvluchtten. Ook een interview met minister Hoekstra, die stelt: “Er is geen alternatief voor Oekraïens succes op het slagveld”.

De standpunten

In de redactievergadering wordt deze productie gevarieerd en een ‘parel’ genoemd, een mailende lezer is minder tevreden. Hij vindt de bijlage eenzijdig, en de boodschap in de krant eerder ook: Poetin moet met alle wapens bestreden worden en de Oekraïners mogen bepalen wanneer ze gaan onderhandelen. Waarom geen aandacht voor de-escalatie en onderhandelen?

De buitenlandredacteur die Oost-Europa volgt kan maar weinig experts noemen die op dit moment voor onderhandelen pleiten. “Zodra een van de partijen een serieuze neiging krijgt dat wel weer te doen en het dus politiek relevant wordt, zal ik er verslag van doen.” De discussie hoort volgens hem thuis in de opiniekolommen, zoals een recente column van filosofe Marli Huijer die onderhandelen ‘realistisch’ noemde. Hij wijst erop dat de redactie wel over onderhandelplannen schreef, onder meer die van China.

Onderhandelen met Poetin is hachelijk, voegt de buitenlandcoördinator hieraan toe: de Russische president heeft eerdere grensafspraken geschonden. “En er is geen garantie dat hij zich aan nieuwe afspraken houdt. Volgens mij is er er – helaas – geen andere optie dan Oekraïne voluit blijven steunen. Wellicht ontstaat een andere situatie na een machtswisseling in Moskou. Daar is nu geen uitzicht op.”

De opinieredactie plaatste bijdragen die opriepen tot onderhandelen. De laatste weken zeggen de inzenders ook daar ‘onderhandelen is een gepasseerd station’, laat de opiniechef weten.

De essayredacteur van Tijdgeest wijst erop dat de zaterdagbijlage later deze maand een essay plaatst van een van de buitenlandredacteuren. Deze Amerika-redacteur zal aan de hand van de Amerikaanse aanpak in de tijd van de Koude Oorlog hopelijk schetsen onder welke voorwaarden het zin heeft te praten met de Russen.

Hij heeft nog geen succesrecept in handen, meldt deze redacteur. “Er zal een tijd komen van onderhandelen, maar nu lijken beide partijen daar geen enkele zin in te hebben. Het is eerder mislukt. Natuurlijk zou je willen dat men er uitkomt. Maar hoe moet het Westen daarop aandringen als beide partijen het niet willen?”

Op dat laatste wijst ook de Haagse redacteur die de internationale politiek volgt. “Nu aandringen op onderhandelen lijkt mij een leunstoelmening, terwijl er ondertussen veel mensen worden vermoord.”

Hij was degene die minister Hoekstra interviewde. “Ik legde hem voor wat deze tijd betekende voor onze relatie met Rusland, we zullen toch weer een keer een band moet opbouwen. Hoekstra zei: we moeten nu doorgaan met de wapenleveranties, anders is alles voor niets geweest. Daar schrok ik van, dat deed me denken aan de Eerste Wereldoorlog toen dat ook nog werd gezegd. Als Poetin hetzelfde redeneert, kan dit nog heel lang duren.”

Ook al is onderhandelen nu niet aan de orde en een pacifistische insteek al helemaal niet, toch zou het volgens de politieke redacteur geen kwaad kunnen iemand kritisch te interviewen hierover.

Het oordeel

De redactie volgt de actualiteit, waarbij onderhandelen niet aan de orde lijkt. Eerder is er wel over geschreven. De bijlage geeft een indringend beeld van de slachtoffers in Oekraïne en Rusland, en van de opstelling van het Nederlandse kabinet.

Een zoektocht naar alternatieven voor bewapening had niet misstaan in de bijlage. Dan waren lezers als deze beter bediend. Dat gebeurt nu later in Tijdgeest. Aparte aandacht voor pacifisten zou ook een mooi stuk kunnen opleveren.

Dat de redactievergadering positief was over de Oekraïne-productie doet recht aan het mooie werk en speciaal de correspondenten. Dat kritiek enkel van een lezer komt, roept de vraag op of de redactie niet meer ruimte moet bieden aan ‘tegenspraak’.