Waar blijft het verplichte klimaatonderwijs voor studenten?

Klimaatverandering heeft enorme maatschappelijke gevolgen, dat is algemeen bekend. Volgens het IPCC zijn er geen oplossingen meer die niet radicaal zijn.

Ofwel we maken fundamentele keuzes in onze waarden, wereldbeelden, sociale, politieke en economische systemen, ofwel we krijgen te maken met ontwrichtende klimaatverandering. Toch lijkt het hoger onderwijs in Nederland nog niet doordrongen van deze realiteit. Klimaatonderwijs, via een verplichte cursus, kan dat veranderen.

Voor sommige studenten zal zo’n cursus de eerste confrontatie zijn met een toekomst die vergaande aanpassing aan de klimaat- en ecologische crisis eist. Voor veel anderen, die juist klimaatangst ervaren, kan dit onderwijs ruimte bieden aan vragen en hen in staat stellen hun zorgen om te zetten in concrete actie.

Dit onderwijs moet ingaan op natuurwetenschappelijke en maatschappelijke oorzaken en gevolgen van klimaatverandering. Maar ook is het noodzakelijk de discussie te voeren over mondiale ongelijkheid en verantwoordelijkheid, en over haalbare maatregelen die hiermee rekening houden.

Nadrukkelijk gaat het er niet om een politieke agenda te bevorderen. De wetenschappelijke consensus over de ernst en de oorzaken van de crises is kristalhelder, en staat los van politieke ideologieën.

In Frankrijk is het ministerie al concrete plannen aan het smeden voor klimaatonderwijs. In Nederland ligt dat lastiger. Ons onderwijs is van oudsher verzuild, de overheid legt dan ook liever de nadruk op de buitenkant dan op de inhoud. Argumenten rondom groei, het op peil houden van grote opleidingen met grote studentenaantallen, en argumenten rondom aansluiting op de arbeidsmarkt, geven de doorslag. En zolang studenten en toekomstige werkgevers niet expliciet vragen om klimaatonderwijs, missen bestuurders in het hoger onderwijs de prikkel om dat aan te bieden.

Het kan ook anders. In Barcelona voert de universiteit volgend jaar wél verplicht klimaatonderwijs in nadat de eigen studenten dit eisten en de universiteit bezetten.

De Nederlandse traditie van polderen vraagt om een middenweg, waarin alle belanghebbenden betrokken worden. Bestuurders, onderwijsdirecteuren, programma coördinatoren en individuele docenten moeten nú samen werken aan het invoeren van verplicht klimaatonderwijs. Anders blijft de klimaatcrisis de olifant in de collegezaal.

Lees ook:
Klimaatwetenschappers worden steeds assertiever: ‘Het is een plicht om je uit te spreken’

Wetenschappers brengen ons al decennia verontrustend nieuws over het klimaat, maar veel verandering heeft dat nog niet teweeggebracht. Heel wat academici stellen zich dan ook assertiever op.