VS zullen Erdogan tot de orde moeten roepen

Je kunt er de klok bijna op gelijk zetten. Als er in Turkije verkiezingen in het verschiet liggen dan komt president Erdogan publicitair uit de startblokken. Dat blijkt ook nu weer rond het aanstaande Navo-lidmaatschap van Zweden en Finland. Turkije wil tot nu toe geen toestemming geven beide landen toe te laten tot dit belangrijke militaire bondgenootschap, waarvoor alle partners, nu dertig in totaal, groen licht moeten geven.

De bezwaren van Turkije lopen nogal uiteen. De Turkse president wil dat zo’n 85 mensen die door Turkije van terrorisme worden verdacht worden uitgeleverd, 73 van hen verblijven in Zweden. Het gaat daarbij niet alleen om Koerden maar ook om mensen die verdacht worden een volgeling te zijn van Fethullah Gülen, die achter de poging tot staatsgreep van 2016 zou zitten.

Daarnaast maakte Erdogan zich boos over het in brand steken van een koran door een rechtse Zweedse extremist en ontstak hij in woede omdat Koerdische activisten in Zweden hem omgekeerd aan een boom hadden opgehangen à la de Italiaanse dictator Mussolini aan het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Amerikaanse blokkade als straf

Militair gezien probeert Erdogan de Navo uit te spelen door van de Amerikanen een toezegging te krijgen dat Turkije alsnog veertig F16-gevechtsvliegtuigen geleverd krijgt én modernisering van tachtig verouderde F16’s. Die Amerikaanse blokkade was een straf voor de aanschaf van het hypermoderne Russische S-400-luchtafweersysteem enkele jaren terug. Daarbij speelt mee dat Turkije daardoor ook de gewenste moderne F-35-gevechtsvliegtuig niet meer kreeg.

Het is dus een allegaartje van vooral bezwaren van binnenlandse aard waardoor president Erdogan zich in toenemende mate internationaal isoleert. Hij neemt daarbij op de koop toe dat twee landen, Zweden en Finland, voorlopig niet kunnen rekenen op bondgenootschappelijke bescherming tegen Rusland.

Turkije is al sinds 1952 lid van de Navo en heeft na de Verenigde Staten de grootste strijdmacht van alle lidstaten. In de afgelopen twintig jaar heeft het land zich ontwikkeld tot een belangrijke militaire en economische macht in de regio. Tegelijkertijd is de buitenlandse politiek van Erdogan soms onnavolgbaar. De president onderhoudt goede contacten met de Russische president Poetin die juist de Navo ziet als kwade genius achter het verzet van Oekraïne.

In dit perspectief speelt de Turkse president een onverkwikkelijk spelletje verdeel en heers, waarbij de Verenigde Staten Erdogan tot de orde zullen moeten roepen. Dat zal zeker ook gebeuren. Want Turkije zal niet het lidmaatschap van de Navo op het spel zetten, daarvoor is deze militaire alliantie te belangrijk voor hem.