Vlaamse en Duitse bisschoppen tonen meer moed dan Nederlandse

Lang was het ondenkbaar, katholieke homostellen die een zegen krijgen over hun relatie, in de kerk, door een priester, met toestemming van de bisschop. De Vlaamse bisschoppen gaven hier in september vorig jaar hun fiat aan. De Duitse bisschoppen moeten nog definitief besluiten, maar een kleine meerderheid is voor, na een proces met een lange aanloop.

Het is kenmerkend voor de wonderlijke flexibiliteit van de rooms-katholieke kerk. De kerkelijke leer verbiedt het homohuwelijk. Het Vaticaan lijkt deze opmerkelijke stap van de Vlaamse en Duitse bisschoppen nu wel te gedogen. Zelf beroepen de Duitse bisschoppen zich op de oproep die paus Franciscus heeft gedaan in een officieel schrijven dat “elke mens, ongeacht zijn seksuele geaardheid, in zijn waardigheid gerespecteerd en met respect bejegend moet worden”.

Stilzwijgende toestemming

Dat Rome zich tot nu toe niet heeft uitgelaten over dit besluit over een zegen, waarover de bisschoppen wel hebben overlegd, kan als stilzwijgende toestemming gezien worden. De katholieke zegen over same-sex-relaties betekent niet dat het stel daarna voor de kerk getrouwd is. Een huwelijk is het niet. Dat zou echt een stap te ver zijn voor het Vaticaan.

Wereldwijd zijn er binnen de rk kerk vooral in Afrika, Azië en Latijns-Amerika veel principiële bezwaren tegen homorelaties, laat staan tegen de kerkelijke zegening ervan. Officiële erkenning ervan vanuit het Vaticaan, waar Europese katholieken om vragen, zou daarom tot veel ophef leiden, zelfs dreigt een kerkscheuring.

Dat is in de anglicaanse kerk ook aan de orde geweest, toen het ging over de wijding van vrouwelijke bisschoppen en ook over het kerkelijk zegenen van homorelaties. De culturele verschillen binnen de rooms-katholieke wereldkerk met een miljard gelovigen zijn groot. Anders dan de anglicaanse kerk heeft de rk kerk geen mogelijkheden om belangrijke kwesties als vrouwelijke priesters, of inzegening van same sex-relaties per land te regelen. De officiële leer geldt voor de hele kerk, in alle landen. De aanpak van de Vlaamse en Duitse bisschoppen is daarom verstandig en tot nu het hoogst haalbare. Niet inzetten op wijziging van de kerkelijke leer, maar in het eigen gebied een mogelijkheid scheppen die niet ingaat tegen de regels. Zegenen mag, zolang het maar geen huwelijk gaat heten.

Diepe wens

Met hun besluit erkennen de Vlaamse en Duitse bisschoppen eindelijk liefdesrelaties tussen mensen van dezelfde sekse, en komen ze tegemoet aan de diepe wens van velen van hen om hun relatie ook in de kerk te laten zegenen. Het blijft altijd kerkelijk gezien formeel een tweederangsritueel, al is dat aan de viering zelf waarschijnlijk nauwelijks of niet te merken.

Het is bijzonder jammer dat Nederlandse bisschoppen hun Duitse en Vlaamse ambtgenoten in deze moedige stap niet willen volgen. Bij een andere personele bezetting is dat ooit vast wel mogelijk.