Vijf jaar later

Dinsdag zal het precies vijf jaar zijn dat twee moslimterroristen, de gebroeders Kouachi, een bloedbad aanrichtten op de redactie van het Franse weekblad Charlie Hebdo. Op die 7 januari 2015 moorden de twee broers bijna de voltallige redactie van het satirische blad. Charlie had jaren daarvoor cartoons over de islamitische profeet Mohammed gepubliceerd. In totaal vermoordden de Kouachis op die dag 12 personen waarvan acht leden van de redactie.
Philippe Lançon kende ik alleen van gezicht uit de tijd dat we samen voor het dagblad Libération werkten. Hij was en is nog actief als literaire criticus. Hij is één van de overlevenden van het bloedbad bij Charlie waarvoor hij ook schreef. Op die dag werd hij drie keer geraakt en zwaar gewond afgevoerd. Gedurende twee jaar moest hij 22 operaties ondergaan: vooral om zijn kaak en mond die waren half weggeschoten, te herstellen. Twee jaar geleden schreef hij een relaas van de aanslag en zijn lange revalidatie getiteld, 'Le lambeau'. Het boek werd met lof ontvangen en kreeg verschillende literaire prijzen waaronder het prestigieuze 'Prix Femina'. In totaal gingen meer dan 350.000 exemplaren over de toonbank in Frankrijk. Ook ik heb zijn boek onlangs gelezen.
Lançon vertelde in 'Le Lambeau' hoe de hele redactievergadering vooral over het laatste boek van Michel Houellebecq 'Soumission' ging voordat de jihadisten binnenstormden. Deze roman verhaalde over een aan de islam onderworpen Frankrijk en was onderwerp van discussie bij die vergadering. Ik zal volgende week verder ingaan op het boek van Lançon want deze column was eigenlijk bedoeld voor dinsdag. Maar gisteren, na het lezen van een opiniebijdrage van de Nedermarokkaanse schrijver Fouad Laraoui in de Volkskrant, besloot ik alvast over Charlie te beginnen.
In zijn Volkskrant-stuk getiteld 'Charlie vijf jaar later, samen tegen de haat', haalt Laraoui vooral hard uit tegen zijn Franse confrater Houellebecq. Hij merkt op dat de avond vóór de aanslag de schrijver langdurig door de Franse tv was geïnterviewd. Hij vindt dat deze gebeurtenissen, interview en aanslag, 'op een wonderlijke manier samenkwamen'. Volgens Laraoui is 'Soumission' een 'gevaarlijk' boek dat 'racisme tot iets alledaags maakt'. Houellebecq is in zijn ogen een 'islamofoob' die hij vervolgens op een weerzinwekkende manier met de terroristen verbindt: 'Wanneer we op zo'n manier tussen twee vuren belanden, tussen islamisten en islamofoben, tussen de broers Kouachi en Houellebecq, hoe kunnen wij, vreedzame humanisten, ons dan beschermen tegen de handelaren in haat?' Laraoui is geen 'vreedzame humanist' maar iemand die juist een vreedzame schrijver als Houellebecq op een lijn stelt met twee bloeddorstige moslimterroristen die in totaal 12 doden en 11 gewonden hebben veroorzaakt. Wie is hier de echte 'handelaar in haat'? Ik vermoed dat wanneer dit stuk niet in Nederland maar in Frankrijk was verschenen, waar Laraoui veel publiceert, menig lezer in woede was ontploft.