Binnen twee maanden een nieuwe baan? Dat lukt vier op de vijf Wajongers niet. Toch vraagt de herziene Wajongwet dat van ze. Titia Beukema, moeder van een werkende gehandicapte zoon met aanvullende Wajong, is bezorgd.
Na de commotie rond de Wajongkorting is het stil rond de Wajong, de wet waar nog 250.000 mensen met een handicap/beperking van afhankelijk zijn. Maar nu ligt er een wetsvoorstel Harmonisatie Wajong, dat volgende week in de Tweede Kamer wordt behandeld. De naam suggereert dat het alleen om een versimpeling gaat, zonder grote gevolgen voor mensen. Maar niets is minder waar.
Het is een technisch ingewikkeld voorstel, moeilijk te begrijpen. Er zitten een paar mooie dingen in, zoals de mogelijkheid om te studeren en een terugvaloptie als je gaat werken, om de drempels naar werken te verlagen. Veel Kamerleden denken misschien daarom dat het een verbetering is. Dat is een misvatting. Voor grote groepen Wajongers is het een achteruitgang. Want gunstige regelingen in de Wajong worden afgeschaft. Dat heeft gevolgen voor het inkomen van deze groepen. Potentieel komen maar liefst 62.000 Wajongers in die situatie.
Ik ken mensen die door deze regeling honderden euro’s in de maand dreigen te verliezen. Over mijn eigen zoon maak ik me ook grote zorgen. Mijn zoon is licht verstandelijk beperkt met een stoornis in het autistisch spectrum en werkt al 17 jaar 24 uur per week op verschillende plekken. Hij gaat er met de nieuwe regeling ongeveer 150 euro netto op achteruit. Op een inkomen van 1370 euro is dat het verschil tussen een sober bestaan en armoede. De compensatie die hij krijgt, verliest hij als hij om een of andere reden zijn baan kwijtraakt en niet binnen twee maanden een nieuwe vindt.
Die garantie is een wassen neus
In het verleden zijn binnen de Wajong een aantal regelingen ingevoerd, die doorgroei boven het minimumloon mogelijk maakt. Dit betreft de Breman regeling en het maatmaninkomen, waardoor mensen met een hogere opleiding in deeltijd toch een redelijk inkomen kunnen opbouwen. Dankzij de voortgezette werkregeling krijgen mensen die 7 jaar in deeltijd werken, een aanvulling tot het wettelijk minimumloon. Zij werken immers maximaal naar vermogen, want die 20 of 30 uur is het maximaal haalbare. Als laatste: mensen die door hun handicap geen arbeidsvermogen hebben, vinden soms toch een klein baantje, waarvan ze 20 procent ervan naast hun uitkeringsbedrag mogen houden. Een baantje van een paar uur per week kan in een mensenleven het verschil maken.
Al die mooie regelingen worden afgeschaft, met gevolgen voor het inkomen van potentieel 62.000 Wajongers. De cijfers van het ministerie laten het zien: 3000 Bremanregeling, 17.000 voortgezette werkregeling en 38.000 mensen met een maatmaninkomen.
Het wetsontwerp biedt een garantiebedrag om die inkomensachteruitgang te compenseren. Die garantie raak je echter kwijt, als je je baan om de een of andere reden verliest en niet binnen twee maanden een nieuwe baan hebt. En hoeveel mensen met een beperking vinden binnen twee maanden een nieuwe baan? 1 op de 5 mensen lukt dat volgens het UWV, 80 procent dus, niet. Kortom, die garantie is een wassen neus, en de komende jaren zullen jonggehandicapten hun inkomen fors zien dalen, zodra een tijdelijk contract afloopt, een reorganisatie of faillissement tot ontslag leidt, of een SW bedrijf omvalt.
De oplossing is eenvoudig: maak van de garantieregeling een echte garantie die altijd herleeft, behoud de voortgezette regeling voor mensen met een medische urenbeperking en gun volledig gehandicapte mensen een beetje inkomen als ze een baantje vinden. En als dat niet kan, laat dan de huidige Wajongers die werken met rust. Dat kost wat. Maar het is peanuts in de totale begroting. Wanneer worden we een inclusieve maatschappij met compassie?
Lees ook:
Jonge gehandicapten krijgen geregeld geen uitkering terwijl ze er wel recht op hebben
Bij een op de vijf jongeren met een arbeidsbeperking gaat het mis bij de vraag of ze wel of niet een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen.
Autistisch, depressief, fysiek beperkt? Bij mediabureau Meo mag je meer dan koffiezetten
Bij mediabureau Meo heeft de helft van de medewerkers een afstand tot de arbeidsmarkt. En dat werkt prima. ‘We zijn gewoon een commercieel bedrijf, hoor.’
