Vattenfall voert een duurzaamheidscampagne. Dan moet het stoppen met de biomassaverbrandingscentrale in Diemen, vinden Fenna Swart van Comité Schone Lucht en Maarten Visschers van Leefmilieu.
Energiebedrijf Vattenfall wil binnen één generatie fossielvrij zijn, tenminste dat beweert het bedrijf. Nederland (en Europa) wordt overspoeld met reclame hierover. Desondanks wil het bedrijf per 1 juli 2024 in Diemen een grote houtgestookte centrale van 120 MW in werking hebben.
Vattenfall is een multinational en een van oorsprong Zweeds bedrijf. Het nam in 2009 het Nederlandse Nuon over voor een veel te hoog bedrag van bijna 10 miljard euro. Het concern bleek Nuon op het hoogtepunt van de markt te hebben gekocht met alle rechten en plichten van Nuon. Vattenfall is een van de grotere energieleveranciers in Nederland en heeft hier 2 miljoen particuliere en vele zakelijke klanten.
De reclamecampagne, gericht op meer klanten binnenhalen, is vanuit het oogpunt van Vattenfall wel te begrijpen. Het energieconcern kampt met een bedenkelijke reputatie. Hier komt de biomassacentrale in Diemen met grootschalige bosvernietiging nog bij en, als klap op de vuurpijl, misleiding.
Gemeenteraad misleid
Tijdens de aanvraagprocedure voor de benodigde vergunningen is zowel het college van B&W als de gemeenteraad van Diemen misleid over de uitstoot van giftige stoffen. Het Naardermeer, Markermeer en IJsselmeer liggen allemaal onder de rook van de nieuwe centrale van Vattenfall die, op grond van de vergunning, grote hoeveelheden stikstof, zuren, zware metalen, dioxinen, furanen en kwik zal uitstoten. Dit is door Vattenfall niet gerapporteerd in de zogenaamde MER-beoordelingsnotitie 1 . Het Milieu-effectrapport zelf ontbreekt in de vergunningsprocedure, ten onrechte.
De claim in de internationale ‘duurzaamheidscampagne’ dat het ‘binnen een generatie’ fossielvrij wil zijn, wordt inmiddels op de hak genomen. De grap, die breed gedeeld wordt via sociale media, is dat het bedrijf er alles aan gelegen is om ‘binnen een jaar bomenvrij te zijn’.
De Zweedse woordvoerder ‘duurzaamheid’ heeft onlangs, desgevraagd, aangegeven dat Vattenfall niet door zal gaan met bouwen als er ‘lokaal geen draagvlak bestaat’. Maar het valt nog te bezien wat deze woorden waard zijn.
De bewoners van Nederland noch de betrokken gemeentes, de wetenschap (KNAW en EASAC), overheidsadviserende instituties (Ser) en zelfs de politiek geloven er nog in. De Tweede Kamer heeft twee jaar geleden al in grote meerderheid aangegeven niet door te willen met de subsidiëring van houtige biomassa.
Toch heeft Vattenfall vorige week de rechtbank gemaand voort te maken met de rechtszaak, die door Mobilisation for the Environment, Comité Schone Lucht en Natuurmonumenten tegen biomassacentrales is aangespannen. Immers uitstel zou voor Vattenfall kunnen betekenen dat de gereserveerde subsidies (400 miljoen euro) in gevaar kunnen komen. Deze acties wijzen er niet op dat het bedrijf zich aan het bezinnen is, zoals ze afgelopen zomer nog naar buiten bracht.
Daarom vinden wij dat Vattenfall zich, als groot energiebedrijf, in woord én daad moet keren tegen bio-massaverbranding. Het concern heeft door zijn omvang de slagkracht en de economische en bedrijfsmatige mogelijkheid om dit te doen. Ondertussen zullen wij alles doen wat mogelijk is om de klanten van Vattenfall te informeren en hen te bewegen hun energiecontract op te zeggen. We zijn daar al mee begonnen en zullen hiermee doorgaan totdat Vattenfall zijn bedrijfspolitiek verandert, met als eerste stap het beëindigen van de bouwplannen in Diemen. Dat dit geen loos dreigement is blijkt onder meer uit de succesvolle juridische procedures rond stikstofuitstoot in Nederland, die tot een economische en politieke crisis hebben geleid.
Kaalkap
Uit talloze wetenschappelijke reportages blijkt hoezeer houtpellets en zogenoemd resthout, die worden gebruikt in de centrales, niet aan de voorschriften voldoen die aan de gangbare certificatie ten grondslag ligt. Het leidt tot verwoestende kaalkap in onder meer Estland en andere Noord-Europese landen (waaronder Zweden) en Noord-Amerika. Certificering heeft daarmee juist een averechts effect gehad. Het verlies aan biodiversiteit is rampzalig.
Daarbij komt ernstige luchtverontreiniging rond de biomassa-centrales. Zo bleek onlangs nog dat de gemeente Amsterdam zich genoodzaakt zag meetgegevens van de biomassacentrale AEB geheim te houden.
Inmiddels geven zowel de gemeente Amsterdam als Vattenfall Nederland openlijk toe dat de overheidssubsidies op houtverbranding de hoofdreden is om dergelijke biomassacentrales te bouwen. Deze subsidies zijn dus pervers, zoals honderden wetenschappers al eerder aangaven.
Geloofwaardig
Wil Vattenfall nog geloofwaardig blijven, dient het zich als eerste energiebedrijf tegen verbranding van biomassa te keren. Dat kan het doen door de provincie Noord-Holland te verzoeken om de reeds verleende maar nog niet onherroepelijke vergunningen onmiddellijk in te trekken. In dat geval hoeven de rechtszittingen die wij hebben aangespannen tegen deze vergunningen op 1 februari niet door te gaan.
Wanneer Vattenfall hieraan geen gehoor geeft, zetten wij een boycotactie in gang om zoveel mogelijk klanten te bewegen over te stappen naar een van de vijf echt duurzame energieleveranciers zonder biomassaverbranding.
Lees ook:
Vattenfall gaat de biomassacentrale in Diemen opnieuw overwegen
De bouw van de biomassacentrale in Diemen wankelt. Energiebedrijf Vattenfall stelt het investeringsbesluit uit, vanwege de maatschappelijke weerstand.
Reusachtige houtkachels leveren duurzame energie, maar zijn ook een bron van zorgen
Er komt landelijk onderzoek naar houtstook voor energieproductie. Want terwijl bedrijven energiecentrales willen vullen met Nederlandse én buitenlandse snippers, leven er zorgen over het effect op luchtkwaliteit en milieu.
