Van wie is de Amsterdamse Sloterplas?

Van wie is de Sloterplas? Deze vraag hangt ­boven het kalme water van het grootste binnenmeer van Amsterdam Nieuw-West, waar ik op een steenworp afstand vandaan woon. Bomen en bosschages zorgen voor de lommerrijke schaduw die de bewoners rond de plas ook bij hoge temperaturen in staat stelt om te recreëren.

Eengezinswoningen uit de jaren vijftig die zeer in trek zijn bij millennials vervolmaken de statige directeurenvilla’s die als een parelketting om de plas slingeren. Aan de oostzijde kijken drie massieve appartementencomplexen uit over het aangelegde strand dat sinds zijn opening een paar jaar geleden geen dag rust heeft gekend. De plas is hot en houdt de gemoederen bezig.

In het Van Eesteren Paviljoen, een nieuwe aanwinst, wordt de bezoeker aan de hand van maquettes en foto’s de filosofie van architect Van Eesteren getoond, de geestelijk vader van het Algemeen Uitbreidingsplan dat ­Amsterdam met ‘tuinsteden’ verrijkte. Waar landbouw was, kwamen woonwijken, ziekenhuizen en parken.

Amsterdams patois

Ik loop met mijn dochter naar het paviljoen voor een bezoek, voor het eerst sinds ik hier ben komen wonen. Voor het paviljoen staat het iconische stalen speeltoestel van architect Aldo van Eyck die Amsterdam in de wederopbouw voorzag van talloze speelplekken voor kinderen. Nieuw-West ademt het optimisme van de ­wederopbouw. Op geheel natuurlijke wijze vinden de armen en benen van mijn dochter hun weg in het raamwerk van het speeltoestel. Voor haar indrukwekkende reis naar het einde van het speeltoestel volstaat spierkracht.

Aan de plas hoor ik Russisch, Spaans, Amerikaans-Engels gesproken worden. De vierde, vijfde generatie Marokkanen en Turken daarentegen flirten elkaar ­kapot in Algemeen Onverstaanbaar Nederlands, dat ­Amsterdamse patois waarvan de grammaticale missers toch heel vrolijk in de oren klinken.

Binnen in het paviljoen word ik hartelijk ontvangen, ik ben toch die schrijver? De vrijwilliger die me bijpraat is van Poolse afkomst en een fervent lezer van de Russen. Ze citeert de schrijver Isaac Babel. De tweede vrijwilliger van dienst serveert me een kop koffie en vraagt of ik de petitie al heb ondertekend. “Welke?” We komen op het gevoelige punt.

“Die tegen het theater natuurlijk.” Na jarenlang onderzoek, soebatten en uitstellen is de kogel door de kerk en moet het oude theater De Meervaart plaats maken voor een nieuw. Deze komt alleen niet áán de plas, maar óp de plas. Bam, dat is nog eens een statement! Het ontwerp zou de goedkeuring van Van Eesteren kunnen wegdragen: spannend, groots en choquerend. Stiekem droomde ik er al van een optreden.

Andere verborgen parel

Omwonenden voor wie de Sloterplas een onaanraakbaar natuurgebied is, lopen te hoop tegen dit – in hun ogen – monstrum. “Nu wordt ons een theater midden in natuurgebied door de strot geduwd.” En dan komt er ook nog op de plek van het oude theater een hotel. De horror, Las Vegas aan de Plas!

De bestuurders dachten er wijs aan te doen dit stadsdeel met meer inwoners dan Maastricht op te stuwen in de vaart der volkeren door het een theater van wereldformaat te geven. Actieve bewoners vrezen voor aantasting van het unieke karakter van de natuur. “Het is een keuze tussen cultuur en natuur”, zegt de vrijwilliger, “jij bent natuurlijk voor cultuur”.

Ik vraag haar waar de heemtuin is, een andere verborgen parel aan de Sloterplas, je moet ’m alleen weten te vinden. Snel springt mijn dochter op haar step. En ik ren achter haar aan.

Abdelkader Benali (1975m) is schrijver. In 1996 debuteerde hij met ‘Bruiloft aan zee’, in 2003 won hij de Libris Literatuur Prijs voor zijn roman ‘De langverwachte’. Om de week schrijft hij voor Trouw een column. Lees ze hier terug