The Voice is waarschuwing voor ons allen

De beerput van The Voice of Holland is opengegaan en aan keukentafels, op schoolpleinen en in radio- en tv-programma’s heeft iedereen het erover. En bijna allemaal zijn we het erover eens dat wat schijnt te zijn gebeurd – een bandleider die jonge kandidates seksueel benaderde, coach Ali B. tegen wie om dezelfde reden aangifte is gedaan – een schandelijke misstand is. Ook de makers van het programma vinden deze beschuldigingen, die deels zijn toegegeven, ernstig genoeg. The Voice is daarom voor onbepaalde tijd stopgezet – dat geldt ook voor The Voice Kids en The Voice Senior.

Het is knap werk van het tv-programma Boos van Tim Hofman en Marije de Roode dat zij het seksueel grensoverschrijdende gedrag binnen The Voice boven tafel hebben gekregen. Het lastige van seksueel misbruik is namelijk dat het oneindig lang kan voortduren als niemand er iets van durft te zeggen, de slachtoffers niet en de omstanders niet.

Als het eenmaal openbaar is, durft iedereen zijn verontwaardiging te spuien. Maar zolang dat nog niet is gebeurd, houden omstanders opvallend vaak hun kaken op elkaar. En dat is net zo goed een misstand als het misbruik zelf.

Uitgeschreven normen, waarden en gedragsregels

Hoewel we nog niet precies weten wat zich heeft afgespeeld achter de schermen van The Voice – het wachten is op de uitzending van Boos daarover – is het duidelijk dat de programmaleiding onvoldoende heeft gezorgd voor een veilige sfeer. Je zou verwachten dat men heeft geleerd van eerdere MeToo-affaires in de showbizz en cultuursector, en maatregelen zou hebben genomen om dit soort situaties te voorkomen. Dan kun je denken aan vertrouwenspersonen, een vrouwelijke begeleider voor deelneemsters, uitgeschreven normen, waarden en gedragsregels voor alle betrokkenen en onderlinge gesprekken over omgangsvormen.

Maar bij The Voice is kennelijk te weinig gedaan om voor een veilige cultuur te zorgen waarin men durfde te praten over gedrag dat op of over de grens ging. Slachtoffers bagatelliseerden het misschien, omstanders deden of het er niet was of maakten zichzelf wijs dat het zo erg niet was. Belangrijk is dan ook voor de programmaleiding en opdrachtgevers om dit diepgaand uit te laten zoeken, waarbij een strafrechtelijk traject niet moet worden uitgesloten.

Het is te hopen dat deze tragische kwestie de ogen opent van andere organisaties, al dan niet in de glitter en glamour van de showbusiness. Het is makkelijk om nu schande te spreken van The Voice. Moediger is het om de eigen organisatie onder de loep te nemen en te kijken hoe eventueel misbruik te voorkomen is. Want dit komt overal voor waar de machtsrelaties ongelijk zijn. Wie nu nog denkt dat dit soort zaken uitzonderlijk zijn, steekt zijn kop in het zand.