In Maastricht zijn buitenlandse studenten geen probleem, constateert hoogleraar Frank Cörvers. Zie hen wat vaker als een kans voor Nederland.
Het aantal buitenlandse studenten aan de Nederlandse universiteiten verdubbelde de afgelopen zes jaar naar ongeveer 85.000. Dat baart steeds meer mensen grote zorgen. Minister Robbert Dijkgraaf (onderwijs, cultuur en wetenschap) stelde in februari dat het aantal zijn maximum bereikt heeft.
Van de VVD tot de SP klinken in dit verband zorgen over de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs, het behoud van de Nederlandse taal op universiteiten, de taalvaardigheid van Nederlandse studenten, de verdringing van Nederlandse studenten op Engelstalige opleidingen, en niet te vergeten de huisvesting van al die buitenlandse studenten.
Instroom levert Nederland bijna 2 miljard euro op
Als we een kosten-batenberekening maken, zijn studiemigranten voor Nederland een cashcow. Studenten die niet uit de EU komen, leveren per saldo over de levensloop bijna 100.000 euro op. Dat is door de hoge blijfkans van 38 procent en het volledig door henzelf betaalde collegegeld veel meer dan de 17.000 euro voor een EU-student met een lagere blijfkans van 19 procent. In totaal levert de jaarlijkse instroom van alle buitenlandse studenten in het hoger onderwijs Nederland bijna 2 miljard euro op.
De ‘massa is kassa’ van de grote aantallen van buitenlandse studenten werkt alleen niet overal. Dat komt deels doordat veel Nederlandse universiteiten en hogescholen het succesvolle Maastrichtse model zijn gaan kopiëren. Ze zijn zo gezamenlijk in de fuik gelopen waarin met hetzelfde budget steeds grotere aantallen studenten onderwijs krijgen. Daardoor zijn ze met zijn allen veel meer internationale studenten gaan aantrekken.
Dat had niet gehoeven als ze in 2011 het advies hadden opgevolgd van de commissie-Veerman (de commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijsstelsel). Elke instelling in het hoger onderwijs, was het advies, zou zich op geheel eigen wijze moeten profileren, dus zonder vrijwel allemaal te internationaliseren. Voor de Maastricht lag het opzetten van Engelstalige opleidingen vanwege de grensligging in een regio met een krimpende bevolking voor de hand, voor andere universiteiten veel minder.
Behalve studenten spreiden, kun je ze ook afremmen
De Maastrichtse universiteit en de Limburgse regio hebben dan ook veel minder zorgen dan elders over bijvoorbeeld de huisvesting van de buitenlandse studenten. Bij te weinig woonruimte wil de Universiteit Maastricht opleidingen en huisvesting over heel Limburg spreiden (zoals Venlo en Heerlen).
Dit zou ook voor andere regio’s een oplossing kunnen zijn. Behalve studenten spreiden, kun je ze ook afremmen. In de Randstad zou je de lat hoger kunnen leggen voor de Nederlandse taalvaardigheid. Het is onnodig drastisch en funest voor de economie om Engelstalige opleidingen dan maar af te schaffen. Zo dood je de cashcow, terwijl aan hoogopgeleide buitenlandse arbeidskrachten juist behoefte is.
Men zou juist moeten investeren in internationale studenten. Liefst 36 procent van hen geeft aan dat het gebrek aan Nederlandse taalvaardigheid een negatieve invloed heeft op hun blijfkans. Het mes snijdt dus aan twee kanten als we investeren in hun kennis en vaardigheden van de Nederlandse taal.
Nederlandse taal- en cultuurcursussen kunnen interesse in Nederland wekken. Het moet nuttig en leuk zijn, met enige, maar niet te hoge drempels. Dit zal de instroom van buitenlandse studenten die geen toekomst zien in of met Nederland al voldoende afremmen. Studenten die wel in Nederland geïnteresseerd zijn, krijgen betere kansen in sectoren waar tekorten zijn, zoals techniek, zorg, onderwijs en onderzoek.
Deze jonge buitenlandse hoogopgeleiden hebben we hard nodig in een samenleving die vergrijst en tot de economische wereldtop wil blijven horen.
Lees ook:
Kritische minister of niet, deze hogeschool wil méér internationale studenten
Terwijl de Tweede Kamer het aantal buitenlandse studenten wil indammen, zet een Bredase hogeschool juist in op groei. ‘Het is goed voor de global mindset van onze studenten.’
Lees ook:
‘Is het onderwijs er voor de global mindset van de elite, of om iederéén kansen te bieden?’
Nederlandse hogescholen en universiteiten hebben te veel internationale studenten en te veel Engelstalige opleidingen, vindt Kamerlid Pieter Omtzigt. ‘Je mag best een beetje zuinig zijn op onze taal.’
