Steun adoptiekinderen die hun eigen ouders zoeken met een fonds

Na jaren wachten is er eindelijk een kindje. Voor wensouders gaat op zo’n moment een droom in vervulling, maar voor een deel van die geadopteerde kinderen eindigt de droom in een nachtmerrie. De procedures die leiden tot adoptie kosten de wensouders zo’n 10.000 tot 40.000 euro. Bedragen die niet ten goede komen aan het kind. Dus als zij later op zoek willen naar hun eigen identiteit die door nalatigheid en onrechtmatig handelen van de Nederlandse overheid verdwenen is, moeten ze dit zelf betalen.

Zo’n zoektocht kan flink in de papieren lopen. Er moeten vaak meerdere reizen naar het geboorteland worden gemaakt. Ook zijn door valse geboortegegevens vaak meerdere DNA-tests nodig. Daarom is het belangrijk dat de overheid een adoptiefonds opricht, zodat geadopteerden de kosten vergoed krijgen die zij moeten maken bij de zoektocht naar hun eigen identiteit.

Recht op identiteit

Geadopteerden hebben zelf geen toestemming gegeven voor hun adoptie. De Nederlandse staat wel. Die is ook verantwoordelijk voor het naleven van het recht op identiteit. De geadopteerde Patrick Noordoven spande daarom een rechtszaak aan tegen de Nederlandse staat. De rechter oordeelde dat dit recht bij Noordoven onvoldoende beschermd is door de staat. Uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens blijkt dat het recht op identiteit ook het recht op informatie omvat over gebeurtenissen in iemands jeugd. Dat een groot aantal geadopteerden hiernaar op zoek gaat is een feit. Dat blijkt ook uit onderzoek van het CBS naar de leefsituatie, het welzijn en het zoekgedrag van interlandelijk geadopteerde mensen in Nederland die zijn geboren tussen 1970 en 1998. De percentages verschillen, maar bij Sri Lankaanse geadopteerden bleek ongeveer de helft terug te zijn gegaan naar het geboorteland. De kosten van zo’n reis, de DNA-onderzoeken en het aanpassen van persoonsgegevens in officiële documenten kunnen oplopen tot duizenden euro’s. Al dat geld komt voor rekening van de geadopteerde.

Uit het rapport van de commissie Joustra dat vorig jaar verscheen, bleek dat de Nederlandse staat op de hoogte was van de frauduleuze praktijken bij interlandelijk adopties. Toch was de controle door de staat op misstanden tijdens adoptieprocedures onvoldoende. Hierdoor werden zogeheten babyfarms in de hand gewerkt; broedboerderijen waar vrouwen zwanger werden gemaakt om aan de vraag naar adoptiekinderen te voldoen. Het bestaan daarvan is bevestigd door de Sri Lankaanse minister van volksgezondheid.

Persoonsgegevens

Bijna automatisch werd er ook gesjoemeld met persoonsgegevens van de kinderen. Dat de dossiers niet klopten, was bij de adoptieouders niet altijd bekend. Zeventig procent wist van niks, blijkt uit onderzoek van het CBS. Geadopteerden zijn hiervan slachtoffer geworden, oordeelde het gerechtshof in Den Haag onlangs in de zaak van Dilani Butink, die de staat aansprakelijk stelde. Die had niet mogen vertrouwen op de controle van de Sri Lankaanse overheid, aldus de rechter. Daarom is de staat verantwoordelijk.

Hoe nu verder? De commissie Joustra stelt voor interlandelijke adopties alleen nog toe te staan via een nieuwe overheidsorganisatie. Wil deze handelen in het belang van het kind, dan moet geld beschikbaar zijn voor de zoektocht naar de eigen identiteit én ook voor psychische hulp. Geadopteerde kinderen uit Azië en Zuid-Amerika hebben namelijk meer kans op psychiatrische problemen. Ze plegen drie keer zo vaak zelfmoord en hebben vijf keer meer kans op een drugsverslaving, aldus medisch tijdschrift The Lancet. Niet alleen is hun levenskwaliteit dus veel minder, ook kost het hen veel om hun werkelijke identiteit te achterhalen. En dat allemaal door iets wat hen is overkomen. Ouders hadden de beste bedoelingen, maar daarbij stond niet meer het kind centraal, maar de handel.

Lees ook:

Overheid en adoptiebureau waren nalatig bij adoptie van Dilani Butink uit Sri Lanka

De Nederlandse staat en een bemiddelingsorganisatie voor adoptie hebben onrechtmatig gehandeld bij de adoptie van een kind uit Sri Lanka.

Lees ook:

Waarom niet stoppen met interlandelijke adoptie? We weten dat fraude blijft bestaan

Een zoveelste hervorming van het adoptiesysteem zal niets veranderen aan de gebrekkige bescherming van het kind, betoogt jurist Dewi Deijle.