OpinieVuurwerkregels
Stem beleid over vuurwerk nú af met de buurlanden
Als we nu met onze buurlanden afspraken maken, is het straks makkelijker de vuurwerkregels te handhaven, betoogt Pim Mertens, coördinator van kenniscentrum ITEM, Universiteit Maastricht.
Bijna even traditiegetrouw als het afsteken van vuurwerk met de jaarwisseling, is de discussie over de vuurwerkregels in de weken erna. In Den Haag ligt een initiatiefwetsvoorstel klaar voor een consumentenvuurwerkverbod. ‘Verwacht niets van een vuurwerkverbod’ is het commentaar van Trouw (2 januari), onder andere verwijzend naar de verschillen met de landen om ons heen: liefhebbers gaan dan daar hun pijlen halen.
Grensgemeenten wijzen ook op die grenseffecten. De nadelen van een vuurwerkverbod hebben zij tijdens de coronapandemie al kunnen ervaren. In de grensstreek is het sowieso duidelijk te merken dat de vuurwerkregels sterk verschillen tussen België en Nederland. Maar binnen de juridische mogelijkheden is dit in de Benelux best op te lossen, concludeert de Grenseffectenrapportage van het expertisecentrum ITEM.
Vuurwerktoeristen benutten verschillen tussen vuurwerkbeleid
De Europese Pyrorichtlijn beoogt wel meer coördinatie en harmonisatie, maar lidstaten mogen hun eigen vuurwerkregels bepalen. Zo is het in België toegestaan om het hele jaar door vuurwerk te (ver)kopen. Ook de categorieën toegestaan vuurwerk in Nederland verschillen van die in onze buurlanden. Vuurwerktoeristen benutten die verschillen door over de grens (legaal) vuurwerk te kopen dat in Nederland verboden is. In grensregio’s, waar buurgemeenten nauw vervlochten zijn en inwoners frequent de grens oversteken, is handhaving op deze verschillen schier onmogelijk. Een vuurwerkverbod maakt die grenseffecten groter, stelt ook de Raad van State.
Vanuit zowel Vlaamse als Nederlandse gemeenten klinkt de wens om het beleid af te stemmen, nu vuurwerktoerisme elk jaar voor problemen zorgt, maar er is geen Europese verplichting. En hoewel de roep om een verbod onder lokale bestuurders, zorgpersoneel en politie in beide buurlanden duidelijk aanwezig is, is de landelijke politiek verdeeld. Toch moet de oproep van de lokale bestuurders als realistisch worden gezien. België en Nederland maken, met Luxemburg, deel uit van de Benelux; dit jaar heeft Nederland zelfs het voorzitterschap. En dus liggen de kaarten gunstig om de vuurwerkregels daar nu af te stemmen.
Via een Beschikking kunnen de Beneluxlanden harmoniseren welk vuurwerk legaal is
De Benelux kent de Beschikking. Eenmaal aangenomen door de verantwoordelijke ministers, is die juridisch bindend. Er bestaat al een Beschikking die voorzichtig gezamenlijk uitvoering geeft aan de Europese Pyrorichtlijn. Maar diezelfde Beschikking laat ook een opening om de categorieën toegestaan vuurwerk binnen de Benelux verdergaand te harmoniseren. Op 31 januari staat een Vlaams-Nederlandse regeringstop gepland. Daar kunnen dus al snel spijkers met koppen worden geslagen.
Pim Mertens is wetenschappelijk coördinator ITEM, kenniscentrum voor grensoverschrijdende samenwerking, verbonden aan de Universiteit Maastricht
Lees ook:
Verwacht niets van een vuurwerkverbod
Hou je aan de regels, want anders komt er over een jaar een algeheel vuurwerkverbod. Met deze waarschuwing heeft de politie geprobeerd om de schade door vuurwerk binnen de perken te houden. Het heeft weinig uitgehaald. In de gemeenten waar een vuurwerkverbod gold, is toch van alles afgestoken.