Sigrid Kaag is verantwoordelijk voor het slechte klimaat bij de formatie

Dat het vertrouwen in de politiek zwaar is aangetast na zes maanden suïcidale formatie, is een feit. Nederlanders worden nogal ongerust over al die crises en vraagstukken die om beleid schreeuwen. Woensdag in Trouw stelde emeritus-hoogleraar politicologie Jan van Putten de vraag: ‘Kan een parlementaire democratie zichzelf te gronde richten?’ Zijn antwoord is ‘ja’ en ook in Nederland ziet hij ‘de teloorgang zich voor onze eigen ogen voltrekken’.

Nu denk ik net als schrijver Albert Camus dat ‘de dingen slecht benoemen bijdraagt aan het ongeluk van de wereld’. Ook vind ik dat op de stelling van Jan van Putten de volkswijsheid dat je ‘het kind niet met het badwater moet weggooien’ van toepassing is. Het vuile badwater wordt hier belichaamd door de beschamende formatie. En het kind, dat is de parlementaire democratie die je niet zomaar achteloos moet afschrijven. Een instituut met soms imperfecties en haperingen, maar in Nederland nog steeds redelijk functionerend. Beter is het om gevaarlijke hyperbolen aan Wilders over te laten, hij die het parlement ooit als ‘nep’ kwalificeerde.

Rancune

Een ander element dat in commentaren niet met precisie wordt omschreven is de veronderstelde wederzijdse ‘rancune’ en ‘vijandigheid’, die de relatie tussen de VVD- en D66-leider zou karakteriseren en aan de basis van de mislukte formatie zou liggen.

Wederzijds? Tevergeefs heb ik gezocht naar harde rancuneuze daden of woorden die Mark Rutte de laatste zes maanden tegen Sigrid Kaag zou hebben gericht. Zelf vond ik niets, maar correcties zijn welkom. Rutte beantwoorde de motie van afkeuring die zijn toenmalige minister tegen hem indiende in april niet met wrok. Ook zweeg hij toen Sigrid Kaag een laatste zet gaf aan haar motie om de eventuele politieke dood van Rutte te bespoedigen: ze verklaarde dat in zijn plaats ze zou zijn afgetreden, benadrukkend dat ze ‘een ander mens’ is dan de premier.

Premier Goedzak

Toen was er tijd voor haar HJ Schoo-lezing begin deze maand, die ze met anti-Rutte-dialectiek en sneren lardeerde. Bijvoorbeeld: “Leiderschap is voor mij het tegenovergestelde van regelen en ritselen zonder visie”. Rutte ontving deze vernedering passief: “Ik zeg er helemaal niets over”. Vervolgens kwam het formatiedebat van 7 september waarin, onder druk van verschillende parlementariërs, Kaag weigerde haar vertrouwen in Rutte uit te spreken: “Ik vertrouw eerlijk gezegd maar heel weinig mensen.”

Misschien ontstaat bij het volk het beeld van een Premier Goedzak met rubberen ruggengraat die gedwee de anathema’s van furie Kaag ondergaat. Maar van wederzijdse rancune zie ik geen sporen. Integendeel: woensdag werd de afwezigheid van Sigrid Kaag in het APB-debat door Wilders met schandelijke kwalificaties (laf, angsthaas) gehekeld. De eerste, buiten Rob Jetten, die hiertegen protesteerde was VVD-Kamerlid Sophie Hermans, vertrouweling van Rutte.

Nu mag iedereen zijn eigen conclusie trekken, maar over de vraag wie verantwoordelijk is voor een slecht klimaat tijdens de formatie, is mijn antwoord bij nader inzien evident: Sigrid Kaag.

Drie keer per week werpt columnist Sylvain Ephimenco zijn blik op de actualiteit. Lees zijn columns hier terug.