Rekeningrijden? Bestaande autobelastingen en een congestieheffing zijn effectiever

Betalen voor het rijden met je auto in plaats van de vaste motorrijtuigenbelasting (mrb) heeft steun van een meerderheid van de Nederlanders (Trouw, 30 januari). Uit het onderzoek blijkt er alleen een meerderheid te zijn voor de zogenoemde vlaktaks. Maar deze vlaktaks helpt helemaal niet tegen de twee grootste mobiliteitsproblemen. De files worden er niet door aangepakt en mogelijkheden voor de overheid om elektrische en andere schone auto's op de weg te krijgen nemen af.

Eerst de milieukant. De belasting op aanschaf van auto's (bpm) is verreweg de meest effectieve manier om de verkoop van schone en zuinige auto's te bevorderen. De belastingen voor de zakenauto en de mrb zijn goede tweede en derde. Door een bonus-malussysteem betaal je voor schone auto's weinig belasting en voor niet-zuinige auto's veel, terwijl de totale belastingopbrengst gelijk blijft. Dit doen we al jaren en heeft ervoor gezorgd dat Nederland een relatief schoon wagenpark heeft. Dit inruilen voor rekeningrijden is een forse stap achteruit om de klimaatdoelen te halen.

Dan de files. Rekeningrijden helpt alleen tegen files als het tarief hoger is tijdens de spits en in grote steden die dichtslibben. Een hoger spitstarief is economisch verstandig en tegelijkertijd politiek lastig. Het is eerder haalbaar om een stedelijke congestieheffing in te voeren dan een landelijk systeem van rekeningrijden. Nergens is een vorm van rekeningrijden ingevoerd die lijkt op de Nederlandse plannen van alweer 13 jaar geleden.

Ondermijning draagvlak

Wel hebben dertien grote steden in de wereld nu een succesvolle congestieheffing, waaronder Londen, Milaan en Singapore. Buitenlandse ervaringen en bestuurskundig onderzoek laten zien dat de grote steden van het juiste bestuursniveau zijn om met succes een congestieheffing in te voeren. Daar liggen problemen en oplossingen in dezelfde hand.

In de stadsregio's kan de bereikbaarheid effectief worden verbeterd door een combinatie van stedelijke verdichting en voorzieningen voor auto, openbaar vervoer en fiets. Een tweede les uit het buitenland is dat je plannen voor een congestieheffing nooit in de belasting-sfeer moet trekken. Dit ondermijnt het noodzakelijke draagvlak.

Kortom, rekeningrijden is onnodig lastig. Bestaande autobelastingen zijn effectiever in de aanpak van het klimaatprobleem en een stedelijke congestieheffing maakt meer kans om de overlast van files te beperken.

Lees ook:

Het is tijd voor een test met rekeningrijden

Er zijn wegen waar de file een permanente verschijning is. En er zijn wegen waar auto’s zich aaneenrijgen zodra er een paar sneeuwvlokken op het wegdek vallen, een buitje naar beneden komt of de verkeersdrukte net iets groter is dan op doorsnee dagen. Tijd dus voor een test met rekeningrijden, schrijft Trouw in het Commentaar.

Rekeningrijden lijkt weer een stapje dichterbij

De meerderheid van de weggebruikers is voor een vorm van rekeningrijden. Volgens verkeerseconoom Erik Verhoef verandert het klimaat rondom de ooit gehate kilometerheffing.