Regeringspartij PiS kan best zonder Pools nationalisme

Overtuigend is het zeker. De Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) won zondag ongeveer 44 procent van de stemmen en verkrijgt daarmee vrijwel zeker een absolute meerderheid in het parlement. Het lijkt er wel op dat de PiS de meerderheid in de Senaat verliest, maar het is nog steeds een heel fors mandaat en een bewijs dat de nationalistische koers en de sociale programma’s van de partij aanslaan. Een groot succes voor partijleider Jaroslaw Kaczynski.

De overwinning was verwacht. Veel Poolse kiezers voelen de voordelen van het regeringsbeleid rechtstreeks in hun portemonnee. Dat geldt voor de verlaging van de pensioenleeftijd (naar 60 voor vrouwen en 65 voor mannen) en voor de verhoging van de kinderbijslag, maar ook voor de Poolse economie, die uitstekend draait. De werkloosheid is laag en de lonen stijgen zodanig, dat het voor steeds meer Polen zo langzamerhand gunstiger is om in eigen land aan het werk te gaan dan in buurland Duitsland of in de rest van West-Europa. De economische groei zorgt er bovendien voor dat de kosten van de sociale maatregelen nog te betalen zijn. Al moet blijken, zoals de oppositie niet nalaat te melden, of dat ook op de langere termijn geldt.

De partij moet doen alsof Polen voortdurend wordt bedreigd

Helaas probeert de Poolse regering daarnaast de democratische rechtstaat naar haar hand te zetten. Door de onafhankelijkheid van de rechtspraak en het openbaar ministerie aan te tasten en door kritische media hard aan te pakken met onder meer rechtszaken, maar ook door zeer veel ruimte te geven aan hard-rechtse en conservatief-katholieke kringen, die moeite hebben met homoseksualiteit en ontkerkelijking. Ook ageert de Poolse regering bij voortduring tegen Brussel – dat wil zeggen tegen de andere, vooral West-Europese lidstaten – die erop uit zouden zijn het trotse Polen te knevelen.

Gezien de turbulente en pijnlijke geschiedenis van Polen is het niet onlogisch dat een nationalistische toon op veel steun kan rekenen. Het land is vaak genoeg een speelbal geweest van zijn buurlanden. En de meeste Poolse kiezers lijken zich weinig zorgen te maken over het smoren van kritische geluiden of van onafhankelijke rechters.

Maar nu de regering met zoveel steun opnieuw is verkozen, zou het goed zijn als de PiS niet blijft doen alsof Polen en de Poolse cultuur voortdurend van buitenaf worden bedreigd. Het land heeft sinds de val van het communisme enorme stappen gezet en mag terecht trots zijn. Maar bij echt zelfbewustzijn hoort ook het vertrouwen dat andersdenkenden het land niet te gronde zullen richten, maar een gezond deel uitmaken van een moderne democratie.

De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.