Raar maar waar: Trump zit alweer in de lift

In New York staan de dranghekken klaar voor het spektakel van een ex-president die zichzelf komt aangeven bij justitie, omdat die hem – zoals het er nu naar uitziet tenminste – gaat vervolgen voor valsheid in geschrifte. Op de neutrale en linkse nieuwszenders bespreken commentatoren bijna likkebaardend welke aanklachten hem nog meer te wachten zullen staan.

Op de rechtse zender Fox News zijn ze niet zo enthousiast over die komende vervolgingen, maar is Trump zelf al sinds november niet meer welkom als gast. Terwijl de deur daar wel openstaat voor gouverneur Ron DeSantis van Florida, Trumps mogelijk meest gevaarlijke concurrent voor de Republikeinse nominatie als presidentskandidaat voor de verkiezingen van 2024.

En toch begint hij DeSantis in de peilingen te overvleugelen. Gevraagd door de Monmouth Universiteit wie ze graag als de kandidaat van hun partij zouden zien, als tegenstander van Joe Biden of een andere Democraat, zegt nu 41 procent van de Republikeinse kiezers dat het Trump moet worden, en 27 procent DeSantis. Een peiling van Morning Consult gaf hem zelfs 54-26.

Tweestrijd

Begin dit jaar zeiden die ondervraagden heel wat anders, en hoorde je in de media ook heel andere dingen over de mogelijke tweestrijd tussen Donald Trump – die zich op 15 november vorig jaar officieel kandidaat stelde – en Ron DeSantis – die dat vermoedelijk in mei zal doen. De campagne van Trump zou op een laag pitje staan, de kandidaat was niet op dreef en afgeleid door de vele juridische problemen waarmee hij wordt geconfronteerd. Het soort grote bijeenkomsten met enthousiaste aanhangers, waar hij in 2016 en 2020 zoveel energie uit putte, werd niet georganiseerd.

En terwijl Trump lijdzaam in zijn landhuis Mar-a-Lago in Florida afwachtte wat justitie in Washington DC, New York en Georgia voor hem in petto hadden, vierde DeSantis triomfen in Florida. Die waren al begonnen met de verkiezingen van november, waarin hij met ruime cijfers werd herkozen, terwijl het bij de eerste keer in 2018 nog met de hakken over de sloot gouverneur werd. Daarna kreeg hij zijn volksvertegenwoordiging mee in allerlei maatregelen die Republikeinen elders in het land moesten aanspreken omdat ze ingingen tegen linkse modes. Er kwam een wet die op scholen het informatie geven over homoseksualiteit aan jonge kinderen verbood.

Disney World

Transvrouwen mogen in Florida niet meer meedoen aan sportwedstrijden voor vrouwen. En toen de Disney Corporation liet weten met dat soort maatregelen niet gelukkig te zijn, kreeg die straf. Het parlement ontnam dat in Florida zeer belangrijke bedrijf de vergaande planologische zelfstandigheid die het sinds jaar en dag genoot in de omgeving van Disney World.

De naam van DeSantis was op ieders lippen, ook die van Trump-aanhangers, die hadden gezien hoe diens obsessie met de verloren presidentsverkiezing van 2020 – door fraude, blijft hij volhouden – niet alleen leidde tot geweld bij het Capitool in Washington op 6 januari 2021, maar ook tot een tegenvallend resultaat voor de Republikeinen bij de Congresverkiezingen van 2022.

Een paar maanden lang leek DeSantis het gedroomde ideaal: de ideologische zuiverheid in de strijd tegen progressief gesleutel aan normen en waarden; de strijdbaarheid van Donald Trump; maar dan gelukkig niet de onvoorspelbaarheid en het gebrek aan discipline van de ex-president.

In de peilingen lag hij ruim tien procent voor op Trump

Maar dat was allemaal van korte duur. Wat is er veranderd? Trumps juridische positie is niet verbeterd. En DeSantis heeft geen grote blunders begaan.

Of misschien toch één: in een interview deed hij de oorlog in Oekraïne af als een ‘territoriaal geschil’, waar de VS zich niet zo grootschalig mee zouden moeten bemoeien als ze nu doen. Dat leverde hem niet alleen een storm van kritiek op van Democraten, maar ook van veel Republikeinen, met name Congresleden in Washington. Die vonden dat hij de invasie van een Europees land te licht opvatte en dat er wel degelijk een groot Amerikaans belang gediend is bij het terugslaan daarvan.

DeSantis krabbelde terug. In een volgend interview, op het betaalkanaal Fox Nation van Fox News, zei hij streng dat Vladimir Poetin een oorlogsmisdadiger is.

Rechtervleugel

Het is de vraag of dat hetgeen is waardoor de rechtervleugel van de Republikeinse partij van mening is veranderd. Want Donald Trump is als het om de oorlog in Europa gaat ook geen toonbeeld van vastberadenheid. Begin deze maand zei hij dat hij maar één dag nodig zou hebben om de oorlog in Oekraïne te laten eindigen – door een deal waarbij Rusland een deel van het veroverde grondgebied zou mogen houden.

Het viel journalisten ook op dat DeSantis op campagne buiten Florida niet geweldig in zijn element is. Hij deed zijn best tijdens een recent bezoek aan Iowa. Officieel was het om zijn boek “The Courage to be Free” aan te prijzen, maar Iowa is ondertussen wel de staat waar volgend jaar het eerst gestemd zal worden in de Republikeinse voorverkiezingen, en waar ook al menig andere, al of niet officiële, kandidaat deze dagen zijn opwachting maakt.

Maar spontane gesprekjes of poseren voor een selfie met een bewonderaar is duidelijk niet zijn ding. Hij geeft liever een toespraak over de inhoud van zijn ideeën aan een kleine groep geldgevers en partij-functionarissen – en dan vragen zijn medewerkers of de pers daarbij geweerd kan worden.

Grote bijeenkomsten

Op dat gebied maakt Donald Trump juist vorderingen. Terwijl hij bij zijn vorige twee campagnes voor het presidentschap vooral leunde op grote bijeenkomsten waar duizenden aanhangers hem toejuichten, kwam hij half maart ook naar Iowa, en deed tegen zijn gewoonte in wat politici in die staat traditioneel doen. Hij kletste gemoedelijk met kiezers in een restaurant. En op een grotere bijeenkomst daarna, waar 2000 mensen op afkwamen, gaf hij de gelegenheid om vragen te stellen.

Dat contrast begint op te vallen. De conservatieve columnist Matt Lewis van website The Daily Beast bekeek het interview op Fox Nation waarin DeSantis zijn fout over Oekraïne probeerde goed te maken, en stelde vast dat ‘hij overkomt als een politicus die zijn vaste punten wil afdraaien, en met logica wil aantonen waarom hij beter is dan Trump. Maar je verslaat geen draken met logica. Je hebt daar moed voor nodig, hartstocht en een vlijmscherp zwaard (of in dit geval: tong).’

En als je dat niet hebt, krijgt de draak je klein, aldus Lewis: “De straten liggen bezaaid met de politieke lijken van mannen die tweeënhalve meter lang leken en onkwetsbaar voordat ze een gooi deden naar het presidentschap.”

Het sterkste wapen van een draak is het vuur dat hij spuwt. In het geval van Trump: de minachting die hij uitstort over zijn tegenstanders in de vorm van insinuaties en scheldwoorden. En veel kiezers krijgen vooral dat mee van de politieke strijd, via sociale media.

‘Schijnheilige Ron’

Na zorgvuldig wikken en wegen lijkt Trumps keus voor DeSantis te zijn gevallen op Ron DeSanctimonious (‘Schijnheilige Ron’). En hij vuurde de afgelopen weken een keur aan beschuldigingen op hem af. Dat hij in zijn tijd als Congreslid gestemd heeft voor verhoging van de pensioenleeftijd. En dat hij in zijn tijd als leraar aan een middelbare school wat teveel belangstelling had voor tienermeisjes. Het eerste is waar, al is dat nu niet meer de opvatting van DeSantis. Van het tweede is een vrolijke foto van een feestje het enige zogenaamde bewijs.

Maar wat in ieder geval klopt, is dat Donald Trump ruim op tijd voor de voorverkiezingen zijn unieke en trefzekere stijl van campagnevoeren weer heeft opgepakt. Dat veel Republikeinse kiezers dat ondanks alles waarderen. En dat de gouverneur van Florida, hoe succesvol ook in zijn eigen staat, daar op landelijk niveau nog geen antwoord op heeft.