Philips moet nu zelf aan de beademing

Medisch technologiebedrijf Philips ligt ironisch genoeg zelf aan de beademing. Het bedrijf kondigde maandag de zoveelste ontslagronde aan, waardoor er in de komende twee jaar wereldwijd 6000 mensen op straat komen te staan. Topman Roy Jakobs is flink op dreef, want dit is alweer de tweede ontslagronde sinds zijn aantreden in oktober. Jakobs doet precies wat zijn voorgangers de afgelopen 40 jaar ook al deden: het iconische bedrijf helemaal kapot saneren.

In de jaren zeventig had Philips wereldwijd maar liefst 412.000 medewerkers. Vergelijk dit met Microsoft en Alphabet, het moederbedrijf van Google, die in 2022 gezamenlijk ongeveer 400.000 mensen in dienst hadden. Nu, na vier decennia saneren, werken er ‘slechts’ 77.000 mensen bij Philips en is ook de omzet van het bedrijf sterk teruggelopen.

Natuurlijk is er een logische verklaring voor iedere ontslagronde, reorganisatie of verkoop van een bedrijfsonderdeel die de Philips-topmannen in gang hebben gezet. Zo heeft Jakobs te maken met een ingestorte beurswaarde en enorme verliezen vanwege allerlei problemen met de Philips-beademingsapparatuur voor slaapapneu-patiënten.

Het botte snijwerk van topmannen laat onkunde zien

En in de jaren tachtig – toen de saneringen van start gingen – begon de consumentelektronica-tak van Philips het serieus te verliezen van de Japanse concurrentie. In zulke omstandigheden is ingrijpen noodzakelijk.

Dat wil alleen niet zeggen dat de topmannen voor de juiste ingrepen kozen. Integendeel, hun botte snijwerk laat vooral hun onkunde zien.

Philips had bijvoorbeeld eenvoudig het belangrijkste chipbedrijf ter wereld kunnen zijn. In 1987 werd Philips door de Taiwanese regering gevraagd om Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) te helpen oprichten. Philips had op een bepaald moment 38 procent van de aandelen TSMC in handen, maar verkocht haar laatste TSMC-aandelen in 2008. Het Taiwanese bedrijf is de meest geavanceerde chipfabrikant ter wereld geworden en heeft in 2023 een beurswaarde van 483 miljard dollar. De huidige beurswaarde van Philips daarentegen, is 15 miljard dollar.

Philips stond aan de wieg van ASML, maar verkocht alle aandelen

Philips stond ook aan de wieg van het Nederlandse ASML, misschien wel het belangrijkste technologiebedrijf ter wereld. ASML maakt namelijk de machines die fabrikanten als TSMC nodig hebben om chips te kunnen produceren. Ooit had Philips alle aandelen ASML in handen, maar ook die zijn allemaal verkocht. ASML heeft nu een beurswaarde van 272 miljard dollar (bijna 20 keer meer dan Philips).

Dit is typisch Philips: baanbrekende technologie, minder goede producten en een ronduit waardeloos marktinzicht. Het meest komische voorbeeld is de verkoop voor 10 miljard dollar van het Nederlandse Polygram, toen één van de meest succesvolle film- en muziekmaatschappijen ter wereld. Philips-topman Cor Boonstra (1996-2001) wilde van Polygram af omdat er volgens hem geen beleid gevoerd kan worden op films. Boonstra krijgt de hartelijke groeten van Reed Hastings, die als oprichter van Netflix (beurswaarde 158 miljard dollar) het tegendeel bewijst.

Inmiddels is van het ooit zo indrukwekkende Philips alleen nog de medische technologie-tak overgebleven. Dat, en de onhebbelijke gewoonte van de topman om in het eigen vlees te snijden. Toen ik klein was, was de slogan van Philips let’s make things better. Maar de topmannen van Philips doen het tegenovergestelde. Hun beleid komt neer op Philips, let’s make it bankrupt.