Orbán misbruikte Brussel als pinautomaat. Houd de geldkraan dus dicht

De wekelijkse nieuwsberichten over autocratische maatregelen van de Hongaarse premier Viktor Orbán stompen de lezer soms af: ‘Orbán blokkeert sancties tegen Rusland’, ‘Hongaarse premier perkt vrijheid van onderwijs verder in’, ‘Hongarije introduceert nieuwe anti-lhbti-wetgeving’. Toch moeten we dat niet laten gebeuren. Nooit mogen we eraan wennen dat een niet-democratisch land lid is van de Europese Unie.

Een ondemocratisch bestuur betekent in de praktijk dat Hongaarse journalisten en rechters hun werk niet kunnen doen, dat studenten geen onafhankelijk onderwijs meer volgen en dat lhbti’ers onveilig zijn. Ondertussen wordt de invloed van Orbáns grootheidswaanzin – binnen en buiten de EU – alleen maar groter. Deze maand nog blokkeerde hij weer een Europees militair steunpakket aan Oekraïne.

Politieke controle

Victor Orbán is samen met Mark Rutte de langstzittende premier van de Europese Unie. Op het eerste gezicht maakt dat Orbán tot een succesvolle premier. De tragiek is dat hij er lang geleden voor heeft gekozen het pad van de democratie te verlaten. Sinds 2010 gebruikt hij zijn enorme meerderheid om de Hongaarse rechtsstaat stap voor stap te slopen. De OVSE concludeerde dat de verkiezingen van 2022 oneerlijk waren: de regeringspartij misbruikte overheidscommunicatie voor campagne, media staan onder politieke controle en het is onduidelijk waar partijfinanciering vandaan komt. Het Europees Parlement concludeerde mede daarom dat Hongarije geen democratie meer is.

Na heel veel druk vanuit het Europees Parlement besloot de Europese Commissie eindelijk om de betaling van het overgrote deel van de Europese subsidies aan Hongarije te staken. Hongarije loopt daardoor zeker 22 miljard euro mis.

Dat is pijnlijk, want de Hongaarse economie heeft dat geld hard nodig. Buitenlandse investeerders hebben geen vertrouwen meer in Hongarije en de inflatie is met 25 procent extreem hoog. Hongarije en de Europese Commissie zijn nu al maanden in gesprek over een beperkt aantal hervormingen die een deel van het geld zouden vrijspelen.

Maar Orbán misbruikte Brussel als pinautomaat en deelde het geld uit aan vrienden en familie. Hij veranderde de Hongaarse staat in een corrupt apparaat.

Dus zelfs als de hervormingen die nu op tafel liggen blijvend zijn, wordt het fundamentele probleem niet opgelost. De artikel 7-procedure (een strafmaatregel waarmee Hongarije zijn stemrecht in de Europese Raad kan worden ontnomen) ligt om onverklaarbare redenen nog altijd stil en juist die zou de druk nog verder kunnen vergroten. Alleen door Hongarije de weg te versperren naar de Europese fondsen, gaat de Europese Commissie de strijd aan met de kliek van Orbán.

Verkeerd signaal

Nadat Brussel onder druk van het Europees Parlement de harde lijn heeft gekozen, werkt de Hongaarse regering eindelijk wél aan een aantal hervormingen die de juiste richting op lijken te gaan. Maar volgens Hongaarse experts, vakbonden, studenten en mensenrechtenorganisaties komen deze ondoorzichtige maatregelen nog niet in de buurt van echte veranderingen.

De geldkraan nu weer openzetten in ruil voor beperkte en makkelijk weer te omzeilen hervormingen geeft een totaal verkeerd signaal. Het zou Orbán bevestigen in zijn idee dat hij van twee walletjes kan eten: de EU tevreden houden met een fopspeen en tegelijkertijd geld in zijn eigen zakken stoppen, de Hongaren beknotten en Poetin in de kaart spelen.

Niet uit te leggen

Hongaarse studenten, journalisten, ngo’s, oppositiepolitici en activisten zijn inmiddels behoorlijk moedeloos. Het valt niet uit te leggen dat de Commissie tóch overweegt in ruil voor magere concessies geld toe te zeggen. Het is onbegrijpelijk dat EU-lidstaten geen enkel initiatief nemen om premier Orbán harder te straffen.

In een land dat geen democratie meer is, biedt de Europese Unie veel Hongaren de laatste hoop op een positieve toekomst. Er zijn geen redenen hen die hoop te ontzeggen.

Dat is geen business as usual maar iets dat bovenaan al onze agenda’s moet staan. Premier Rutte bewees eerder niet bang te zijn om een voortrekkersrol te spelen in het beschermen van de rechtsstaat in Brussel. Daarom verwacht ik nu meer van Nederland: vorm een coalitie, houd de druk erop en ga eindelijk met de artikel 7-procedure aan de slag. Hou vol tot Hongarije weer een democratie is.

Lees ook:
Kan het, doordringen tot hét machtscentrum van Brussel? Christoph Schmidt gaat de uitdaging aan

Zo graag zou Christoph Schmidt, jarenlang onze man in Brussel, eens bij de Europese Raad zitten. Die machtige club van regeringsleiders beslist altijd achter gesloten deuren. Schmidt trekt de stoute schoenen aan.

Lees ook:
Viktor Orbán haalt Grote Vervangingstheorie aan in controversiële toespraak

De Hongaarse premier veroordeelt de ‘vermenging’ van de bevolking van andere Europese landen. Volgens critici probeert hij af te leiden van de financiële problemen in eigen land.