Opvallend dat kabinet weer kiest voor niet-politieke experts

Met een ‘Nationaal groeifonds’ waarin twintig miljard euro zit, wil het kabinet voor de komende vijf jaar duurzame economische groei stimuleren. In de huidige economische recessie als gevolg van de coronacrisis is zo’n fonds broodnodig om op de middellange en lange termijn de economie te blijven aanjagen en werkgelegenheid te stimuleren. De werknemers in de horeca, de cultuursector en talloze zzp’ers zullen er op de korte termijn, terwijl ze nu hard worden getroffen, niet mee geholpen worden. Daarvoor zijn andere regelingen ontworpen, waarmee ook miljarden zijn ­gemoeid.

Toch zijn investeringen op de iets langere termijn zeer noodzakelijk om de open Nederlandse economie, vooral afhankelijk van de export, vitaal te houden. Het kabinet wilde hier vorig jaar 100 miljard voor uittrekken voor de komende dertig jaar. Het moest vooral helpen de overgang naar een veel duurzamere economie mogelijk te maken. De coronacrisis, met als gevolg een forse economische terugval, gooide roet in het eten, hoewel de transitie naar een economie met veel minder uitstoot in 2050 nog steeds recht overeind moet blijven staan.

Onafhankelijke commissie

Om te voorkomen dat fracties in de Tweede Kamer direct met hun eigen wensen en voorkeuren komen om het geld te verdelen, zal een onafhankelijke commissie adviseren welke projecten bijdragen aan het ‘duurzame verdienvermogen’ van Nederland, zoals dat wordt ­omschreven. Daarin zitten deskundigen als wetenschapper Robbert Dijkgraaf, oud-DSM-topman Feike Sijbesma, prins Constantijn, econoom Marieke Blom en oud-minister Jeroen Dijsselbloem. Verstandig zou zijn als deze deskundigen prioriteit geven aan investeringen in onderwijs, wetenschap, de duurzame economie en digitale infrastructuur, ­bewezen motoren van economische groei. Omscholingsprogramma’s voor werklozen in de horeca en cultuursector naar bijvoorbeeld de zorg en onderwijs lijken in dit verband zeer verstandig, net zoals een snelle treinverbinding naar Friesland en Groningen.

Het is wel opvallend dat het kabinet nu weer kiest voor niet-politieke experts en adviseurs om plannen te toetsen op haalbaarheid, zoals dat ook gebeurt bij het Outbreak Management Team dat het kabinet adviseert in de coronacrisis. Dat heeft enerzijds het voordeel dat niet een politieke voorkeur een rol speelt bij het verdelen van de enorme berg geld, anderzijds kan dat ook een gebrek aan draagvlak opleveren in politiek en samenleving. Uiteindelijk zal het kabinet keuzes moeten maken die vervolgens aan het parlement worden voorgelegd. Hopelijk vormt de twintig miljard die nu bijna kosteloos op de kapitaalmarkt geleend wordt de opmaat naar de uiteindelijke 100 miljard voor de komende dertig jaar, met als doel een gezonde, schone economie met voldoende werkgelegenheid.

Het commentaar is de mening van Trouw, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.