Op YouTube kunnen politici ongestoord de grootst mogelijke onzin verkondigen

Gedurende een kleine week was Nederland bevangen door de Amerikaanse ziekte, moe van de coronacrisis en dankbaar dat er eindelijk ander groot nieuws zich aandiende. We keken onafgebroken naar CNN, waar de key race alerts over voorheen volstrekt onbekende plekken als Clayton County en Chatham County ons aan de buis gekluisterd hielden. Terwijl er feitelijk dagenlang nauwelijks iets gebeurde, met dank aan presentatoren als John King en Wolf Blitzer die van een gemiddeld SGP-partijcongres nog een spektakel zouden kunnen maken.

Het is misschien verleidelijk om de grote Amerikaanse tv-zenders te betichten van een overdaad aan drama en amusement. Maar tussen alle opgeklopte berichtgeving door deden deze media precies wat de kijker van ze mag verlangen: iedere ontwikkeling rond de presidentsverkiezingen uiterst kritisch verslaan.

Donderdag besloten CBS, ABC en MSNBC een live-toespraak van Donald Trump te onderbreken, vanwege een aaneenschakeling van valse verdachtmakingen aan het adres van Democraten die verkiezingsfraude zouden hebben gepleegd. Een opmerkelijk, maar dapper besluit, op een moment dat de strijd nog allesbehalve beslist leek. Onmiddellijk rees, ook hier in Nederland, de vraag of dit geen ongeoorloofde censuur was. In de tv-studio van ‘WNL’, de omroep van vrolijk rechts, stonden de gezichten somber. Mediadeskundige Mark Koster vond dat ook een Amerikaanse president het recht heeft om onzin te verkopen. “En leugens, wat zijn precies leugens?” Amerikakenner Willem Post was niet te spreken over de actie van de tv-stations. “Het is niet zo dat de media de baas zijn.”

Ja, dat zou wat zijn, dat de tv-programma’s zelf mogen beslissen wat ze wel of niet uitzenden. Alsof we in een vrije democratie leven.

Het SP-Journaal, Studio SPG en het FvD-journaal

Politieke partijen aan het Binnenhof hebben al lang bedacht hoe ze hun boodschappen ongefilterd de wereld in te kunnen slingeren zonder tussenkomst van media met vervelende vragen. Ze verschansen zich achter hun eigen tv-camera’s en eigen ‘verslaggevers’ op de eigen kanalen. De Socialistische Partij zendt op YouTube het ‘SP-Journaal’ uit, waarin Lilian Marijnissen laat zien waarom haar partij toch echt veruit de beste partij is. De Staatkundig Gereformeerde Partij heeft dat kunstje afgekeken en start deze week op datzelfde platform met ‘Studio SGP’.

Nu de coronacrisis het moeilijk, zo niet onmogelijk maakt om straks langs de deuren te gaan en folders uit te delen, zal de verkiezingscampagne zich nog meer dan anders online afspelen. Forum voor Democratie heeft wat dat betreft een voorsprong. Thierry Baudet zendt sinds begin dit jaar op internet het FvD-journaal uit, waarin wekelijks ten strijde wordt getrokken tegen de massa-immigratie, het klimaatbeleid, de Europese Unie en de aanpak van corona, al dan niet gestaafd door alternatieve feiten.

Zo kon het gebeuren dat een professor van de Erasmus Universiteit begin deze maand in zo'n FvD-journaal de ernst van het coronavirus wilde relativeren met de woorden dat er ook Covid-1 tot en met -18 zijn geweest en dat er ‘waarschijnlijk ook een Covid-20 komt’.

En dat is dus het grote probleem van het eigen journaal: er is niemand om een uitzending waarin de grootst mogelijke onzin wordt verkondigd te onderbreken.

Bart Zuidervaart is chef van de redactie politiek. Hij schrijft wekelijks een column.