Op de wereld van ChatGPT zijn we nog helemaal niet voorbereid

Nu al worden uitgeverijen overspoeld met door ChatGPT geschreven proza. Wat is nep, wat is nog echt? De opkomst van kunstmatige intelligentie zal de wereld veranderen en dit vereist een heel andere manier van denken, stelt Sander Duivestein, trendanalist bij Verkennings-instituut Nieuwe Technologie van IT-dienstverlener Sogeti en co-auteur van het in 2021 verschenen boek Echt Nep.

In 2025 zal meer dan 90 procent van alle informatie op het internet door kunstmatige intelligentie gegenereerd zijn. Een aantal bedrijven heeft inmiddels in de praktijk ondervonden wat het betekent om overspoeld te worden met deze nieuwe vorm van spam. Als maatschappij zijn we totaal niet voorbereid op een wereld waarin echt en nep niet langer van elkaar te onderscheiden zijn.

Vorige week maakte Neil Clarke, uitgever van een populair science­fictiontijdschrift, via een blogpost bekend dat hij gestopt is met het accepteren van open inzendingen. Zijn bedrijf werd overspoeld door met AI-gegenereerde verhalen. Normaliter keurt hij zo’n 10 tot 25 inzendingen per maand af vanwege plagiaat. Sinds het vrijgeven van de AI tekstgenerator ChatGPT is dit aantal echter geëxplodeerd.

Snel geld verdienen

In januari zag Clarke zich genoodzaakt om 100 inzendingen af te keuren en de auteurs voorgoed van zijn platform te weren. Medio februari staat de teller inmiddels op 500. De schuld ligt bij influencers die via YouTube, TikTok en Reddit de chatbot aanprijzen als makkelijke manier om snel geld te verdienen. ‘Gewoon zaken doen’ is volgens de uitgever niet meer mogelijk.

Pers­agentschap Reuters signaleert eenzelfde probleem bij Amazon. In de eerste twee weken van februari waren meer dan 200 e-books in de online catalogus te vinden waarin ChatGPT als auteur of co-auteur werd vermeld.

Bovenstaand fenomeen staat ieder instituut te wachten dat zich actief bezighoudt met de distributie van muziek, film, literatuur en visuele kunst, maar ook van wetenschap. Generatieve AI betekent de democratisering van creativiteit.

Dankzij kunstmatige intelligentie heeft nu iedereen de instrumenten in handen om zelf creatief te zijn. Het schrijven van een artikel, gedicht, boek of songtekst, het bewerken van een foto, het componeren van een muziekstuk, het inzingen van een liedje, het maken van een kunstwerk, het produceren van een film, zelfs het vouwen van een proteïne of het bedenken van een medicijn: door het simpelweg intikken van een aantal zinnen in een textbox, het prompten, is het binnen enkele seconden gegenereerd, geüpload en gedeeld.

Wat vroeger door ambacht tot kunst werd verheven, wordt nu door AI tot gemeengoed gemaakt. Het levert een continue stroom aan culturele spam op. Deze stortvloed van door AI gegenereerde content maakt het welhaast onmogelijk om te bepalen of het om een origineel of een kopie gaat. De nieuwe mogelijkheden tot contentmanipulatie en creatie zorgen voor nieuwe nuances, waardoor de tegenstelling tussen echt en nep steeds vaker achterhaald blijkt.

Nuances tussen nep en echt

Informatieprofessor Luciano Floridi, directeur van het Digital Ethics Center aan de Yale-universiteit, zegt dat we voor al deze nuances geen goede woorden hebben. Floridi stelt daarom het Griekse woord ectype voor, ‘een kopie die een speciale relatie met zijn bron heeft’. Hij kijkt hierbij naar de originele bron (het archetype), het al dan niet authentieke vervaardigingsproces en het eindresultaat (het artefact). Floridi voorspelt dat de komende tijd verschillende vormen van ectypes ontstaan en daarmee nieuwe nuances in het spel tussen nep en echt.

Het is dan dus niet langer eenduidig te herleiden is hoe een digitaal artefact tot stand komt. Dat moet organisaties en instituten die de rechten van belanghebbende partijen behartigen, hoofdbrekens bezorgen. Het licentiemodel van deze instellingen, dat een-op-een verbonden is met identificeerbare werken, wordt door kunstmatige intelligentie ontkoppeld en dit levert tal van problemen op.

Een wereld waarin de grenzen tussen echt en nep niet langer meer bestaan, vereist een andere manier van denken. Het is een wereld waar wij en onze systemen totaal niet op zijn voorbereid. Het is een zorgwekkend trend.

Lees ook:

AI verovert de creatieve sector: ‘Het is aanpassen of wegkwijnen’

Het zoemt in de creatieve sector: computers kunnen nu ook illustraties maken, gedichten schrijven en zelfs digitale personages tot leven laten komen. Gaan programma’s als ChatGPT en Dall-E banen kosten?

ChatGPT berooft ons van waardevol denkwerk. Wanneer zijn we gestopt met ergens moeite voor doen?

Sinds ChatGPT, een slim schrijvende chatbot, eind vorig jaar zijn intrede deed, gaat het vooral over plagiaat. De verkeerde discussie, vindt Cynthia Liem, docent kunstmatige intelligentie en pianist. Stel de vraag waarom moeite doen zo uit de gratie is.