De Europese groene standaard, die duurzaamheid wil stimuleren, wordt straks misbruikt voor ‘groenwassen’, vrezen Pauline Bieringa, directeur Triodos Bank Nederland, en Arie Koornneef, directeur ASN Bank.
Het oorspronkelijke idee van de Europese Commissie was goed; kom tot een set heldere regels die definiëren of een belegging of lening duurzaam is of juist niet. Deze zogenoemde taxonomie, een groene standaard, zou beleggers helpen goed geïnformeerde keuzes te maken en zou bedrijven aanzetten om te vergroenen, zodat de klimaatdoelen hopelijk nog worden gehaald. Investeringsprojecten moesten gaan voldoen aan bepaalde criteria om zich duurzaam te mogen noemen. Dat was de theorie in 2018. Inmiddels dreigt de taxonomie een instrument te worden dat bedrijven helpt zichzelf groener voor te doen dan ze in werkelijkheid zijn, een fenomeen dat ook wel bekendstaat als greenwashing, ‘groenwassen’.
In juni 2020, toen het Europees Parlement de taxonomieverordening aannam, sprak de Europese Commissie van een belangrijk stuk wetgeving “dat zal bijdragen aan de Europese Green Deal door investeringen van de particuliere sector in groene en duurzame projecten te stimuleren”. De groene standaard werd een doorbraak genoemd en zou de geschiedenis ingaan als ’s werelds allereerste ‘groene’ classificatiesysteem met een gemeenschappelijke taal die investeerders overal kunnen gebruiken.
Maar inmiddels zit de discussie in Europa om tot de concrete invulling van deze groene taal te komen in een kwetsbare fase. Want wat is echt duurzaam en wat berokkent schade aan het milieu? Industrieën en lidstaten betwisten het voorstel en vechten hard om de grenzen van wat groen is te verleggen. Als we hun lobbyisten mogen geloven, is bijna alles al groen.
Dit brengt de klimaatdoelen geen stap dichterbij
Zorgwekkend is een recent voorstel, opgesteld door de Europese Commissie, waarin aardgas als duurzaam wordt gedefinieerd. Aanvankelijk was het idee om aardgasverbranding te classificeren als bijdragend aan de transitie naar duurzame energie- en warmteopwekking als er maximaal 100 gram CO2 per kilowattuur vrijkomt. Maar inmiddels schuift die grens steeds verder op door uitzonderingen toe te voegen.
Daarmee zet de Europese Commissie de geloofwaardigheid van de standaard op het spel. Ze negeert daarmee het feit dat de verbranding van gas ook een negatieve impact heeft op het klimaat. We moeten voorkomen dat straks door de taxonomie een bank die 100 miljoen euro investeert in wind- en zonne-energie en geen enkele euro in gas, minder duurzaam is dan een bank die 110 miljoen euro stopt in projecten waarbij gas een prominente rol speelt.
Dit brengt de klimaatdoelen geen stap dichterbij. In het Klimaatakkoord van Parijs hebben de EU-lidstaten afgesproken om in 2030 de CO2-uitstoot met minimaal 40 procent te hebben verlaagd. In Nederland is het streven om 49 procent reductie te realiseren in 2030. We hebben nog maar negen jaar om dit te halen; er is geen tijd meer om het milieuvervuilende aardgas te blijven gebruiken, met als argument dat het als duurzaam is geclassificeerd in de taxonomie.
Een echte duurzame standaard
Dat zou ook niet in overeenstemming zijn met het Nederlands Klimaatakkoord, waarin aardgas niet als duurzaam wordt beschouwd. Hier ligt volgens ons een kans voor het nieuwe, nog te formeren kabinet om zijn groene gezicht te laten zien door binnen de Europese Unie te pleiten voor een daadwerkelijk duurzame standaard.
Daarmee zou Nederland het goede voorbeeld volgen van landen als Spanje, Denemarken, Oostenrijk, Ierland en Luxemburg. Zij hebben de Europese Commissie al opgeroepen om de grenzen van wat als duurzaam wordt gezien, niet op te rekken.
Ook de Nederlandse financiële sector kan en mag zich nu uitspreken voor een echte duurzame standaard, die de groene belegger zekerheid biedt. Vrijwel alle banken en andere financiële instellingen in Nederland hebben immers het klimaatcommitment ondertekend. Zij erkennen daarin de ambities en doeleinden van het Nederlandse en het Parijse Klimaatakkoord. Het gebruik van fossiele brandstoffen zoals aardgas hoort daar niet bij.
Lees ook:
In de bedrijfstop klinken mooie woorden over duurzaamheid, de daden blijven uit
Verduurzaming? Topbestuurders van bedrijven en overheden hebben er weinig aandacht voor. Veranderingen hangen af van een kleine kopgroep.
‘Groene standaard’ EU moet duurzame belegger zekerheid geven
Er is een EU-akkoord over voorwaarden waaraan groene investeringen moeten voldoen. Dat moet een einde maken aan ‘groenwassen’.
